Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

BANK CREDIT, EXPORT, ECONOMIC GROWTH NEXUS: CASE OF TURKISH ECONOMY

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 16, 429 - 455, 30.08.2021

Öz

According to some economists, the presumed causality relationship between financial development and economic growth based on the growth of credit volume is twofold. On the one hand, economic growth leads to the development of financial markets, while on the other hand, emerging financial markets lead to economic growth. According to this view, both supply and demand factors are effective in the relationship between economic growth and financial development. The aim of the study is to explain the causality of the relations between economic growth, bank loan growth and export growth in Turkey. According to the Johansen integration analysis, a long term relationship was seen among economic growth, credit growth and export growth. As a result of the study in which the Toda-Yamamoto causality test was applied, a causality was found from economic growth to export growth. In addition, it was seen that there was causality from export growth to economic growth and from export growth to credit growth. According to the results of the variance separation analysis, credit growth was explained by 48.7 percent by itself, 43.4 percent by economic growth and 7 percent by export growth. The entire change in economic growth was explained by the economic growth itself in the first period. It was observed that credit growth is influenced by all variables in the model. However, the same result does not seem to apply to export and economic growth.

Kaynakça

  • Ahmed, S. M. ve Ansari, M. I. (1998). Financial Sector Development and Economic Growth: The South-Asian Experience, Journal of Asian Economics, 9(3), ss.503-517.
  • Altınöz, U. (2016). Faiz Oranları, Tüketici Kredileri Kullanımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi: Türk Bankaları Deneyimi. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 35(1), ss.145-157.
  • Apan, M. ve İslamoğlu, M. (2017). KOBİ Kredileri ile İhracat ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Ampirik Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), ss.3291-3302.
  • Atindéhou, R. B., Gueyie, J. P. ve Amenounve, E. K. (2005). Financial Intermediation and Economic Growth: Evidence from Western Africa, Applied Financial Economics, 15(11), ss.777-790.
  • Bozoklu, Ş. ve Yılancı, V. (2013). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmekte Olan Ekonomiler İçin analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 28(2), ss. 167-187.
  • Bülbül, S. E. ve Demiral, A. (2016). Türkiye Ekonomisinde Ekonomik Büyüme, İhracat ve Eximbank Kredileri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 2002-2015. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(46), ss. 21-39.
  • Çakar, R., Karakaş, G. ve Güngör, S. (2018). Türkiye’de Geleneksel ve Katılım Bankalarının Toplam Kredi Hacimleriyle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkisi. İslam Ekonomi ve Finansı Dergisi, 4(1), ss. 69-95.
  • Çonkar, M. K., Canbaz, M. F. ve Arifoğlu, A. (2017). Mevduat ve Katılım Bankaları Kredilerinin Ekonomik Büyüme ile İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz. AKÜ İİBF Dergisi, 20(1), ss. 1-11.
  • Değirmen, S. ve Gündoğdu, Y. (2010). Türkiye’de İhracat Yapan Firmaların Stratejileri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(4), ss. 1-18.
  • Demirci, N. S. (2018). İhracat ve İhracat Kredileri Arasındaki Dinamik İlişki ve Türkiye Üzerine Bir Ekonometrik Analiz. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler’de Akademik Araştırmalar-5, Kitap Bölümü ss.37-59, Editörler Aytemiz, L. ve Karayılmazlar E. Gece Kitaplığı, Ankara, 2018.
  • Erim N. ve Türk A. (2005). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), ss. 21-45.
  • Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control, 12, ss. 231-254.
  • Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inferences on Cointegration-with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, ss. 169-210.
  • Haykır, Ö. ve Aydın, M. (2019). Türkiye’de Banka Kredilerinin İhracat Üzerine Etkileri: Ekonometrik Analiz. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), ss. 515-533.
  • Kamacı A., Ceyhan M. S. ve Peçe, M. A. (2017). Kredi Hacminin Para Arzı ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi. Uluslaarası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Özel sayısı, ss. 400-409.
  • Kandemir, T. ve Arifoğlu, A. (2018). Yatırım Finansman Kaynakları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), ss. 313-330.
  • Kandemir, T., Arifoğlu, A. ve Canbaz, M. F. (2018). Sektörel Krediler ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Katılım Bankaları Örneği. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), ss. 19-30.
  • Karahan, Ö., Yılgör, M. ve Öztekin A. A. (2018). Türkiye'de Banka Kredilerindeki Genişleme İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55 (636), ss. 25-36.
  • Kirkpatrick, C. ve Green, C. (2002). Finance and Development: An Overview of the Issues, Journal of International Development, 14(2), ss. 207-209.
  • Mehtizada T. (2017). Türk Bankacılık Sektörü Kredi Gelişmeleri ve Ekonomik Büyümede İhracat Kredilerinin Önemi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi. Finans Enstitüsü, Finans Anabilim Dalı.
  • Modigliani, F. ve Miller, M. (1958). The Cost of Capital, Corporate Finance and the Theory of Investment. American Economic Review, 48, ss. 261-297. Sakızlı, A. (2019) Bankaların Kredi Hacminin Ekonomik Büyüme ile İlişkisinin Araştırılması: İngiltere Örneği. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, ss. 42-53.
  • Şahin Z. ve Baş M. (2018). Sendikasyon Kredileri Dış Ticaret İlişkisi. Uluslaarası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 2(6). Ss. 105-114.
  • Toru, H. (2017). Banka Kredilerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası Ticaret ve Pazarlama Anabilim Dalı.
  • Tuna K. ve Bektaş H. (2013). Kredi Hacminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Rolünün İncelenmesi: Türkiye Örneği. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), ss. 139-150.
  • Turgut, K. (2019). Banka Kredi Hacmi ile İktisadi Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
  • Vurur, N. S. ve Özen, E. (2013). Türkiye'de Mevduat Banka Kredisi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), ss. 117-131.
  • Toda, H. Y and T. Yamamoto (1995). Statistical Inferences in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, ss. 225-250.
  • Yüksel S. ve Adalı Z. (2017). Farklı Kredi Türlerinin Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Belirlenmesi: Toda Yamamoto Analizi ile Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Politik Ekonomik Kuram. 1(1), ss. 1-21.
  • Zivot, E. and Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business & Economic Statistics 10(3), ss. 251-270.

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 16, 429 - 455, 30.08.2021

Öz

 Bazı iktisatçılara göre kredi hacminin büyümesine dayalı finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasında var olduğu varsayılan nedensellik ilişkisi çift yönlüdür. Bir taraftan ekonomik büyüme finansal piyasaların gelişimine yol açarken, diğer taraftan gelişen finansal piyasalar da ekonomik büyümeye yol açmaktadır. Bu görüşe göre ekonomik büyüme ve finansal gelişme arasındaki ilişkide hem arz ve hem de talep yönlü faktörler etkindir. Çalışmanın amacı, Türkiye’deki ekonomik büyüme ile banka kredisi büyümesi ve ihracat büyümesi arasındaki ilişkilerin nedenselliğini açıklayabilmektir. Yapılan Johansen eşbütünleşme analizine göre ekonomik büyüme ile kredi ve ihracat büyümeleri arasında uzun dönemli bir ilişki saptanmıştır. Toda-Yamamoto nedensellik testinin uygulandığı çalışma sonucunda, ekonomik büyümeden ihracat büyümesine doğru bir nedensellik belirlenmiştir. Ayrıca ihracat büyümesinden ekonomik büyümeye doğru ve kredi hacmi büyümesine doğru nedensellik olduğu da görülmüştür. Varyans ayrıştırması analiz sonuçlarına göre kredi hacmi büyümesinin ilk dönemde yüzde 48.7’si kendisi tarafından, yüzde 43.4’ü ekonomik büyüme tarafından ve yüzde 7’si de ihracat tarafından açıklandığı görülmüştür. Ekonomik büyümedeki değişimin tamamı ise ilk dönemde ekonomik büyümenin kendisi tarafından açıklanmaktadır. Kredi hacmindeki değişimlerin modeldeki tüm değişkenler tarafından etkilendiği görülmektedir. Ancak aynı durum ihracat ve ekonomik büyüme için geçerli görünmemektedir.

Kaynakça

  • Ahmed, S. M. ve Ansari, M. I. (1998). Financial Sector Development and Economic Growth: The South-Asian Experience, Journal of Asian Economics, 9(3), ss.503-517.
  • Altınöz, U. (2016). Faiz Oranları, Tüketici Kredileri Kullanımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi: Türk Bankaları Deneyimi. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 35(1), ss.145-157.
  • Apan, M. ve İslamoğlu, M. (2017). KOBİ Kredileri ile İhracat ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Ampirik Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), ss.3291-3302.
  • Atindéhou, R. B., Gueyie, J. P. ve Amenounve, E. K. (2005). Financial Intermediation and Economic Growth: Evidence from Western Africa, Applied Financial Economics, 15(11), ss.777-790.
  • Bozoklu, Ş. ve Yılancı, V. (2013). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmekte Olan Ekonomiler İçin analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 28(2), ss. 167-187.
  • Bülbül, S. E. ve Demiral, A. (2016). Türkiye Ekonomisinde Ekonomik Büyüme, İhracat ve Eximbank Kredileri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 2002-2015. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(46), ss. 21-39.
  • Çakar, R., Karakaş, G. ve Güngör, S. (2018). Türkiye’de Geleneksel ve Katılım Bankalarının Toplam Kredi Hacimleriyle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkisi. İslam Ekonomi ve Finansı Dergisi, 4(1), ss. 69-95.
  • Çonkar, M. K., Canbaz, M. F. ve Arifoğlu, A. (2017). Mevduat ve Katılım Bankaları Kredilerinin Ekonomik Büyüme ile İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz. AKÜ İİBF Dergisi, 20(1), ss. 1-11.
  • Değirmen, S. ve Gündoğdu, Y. (2010). Türkiye’de İhracat Yapan Firmaların Stratejileri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(4), ss. 1-18.
  • Demirci, N. S. (2018). İhracat ve İhracat Kredileri Arasındaki Dinamik İlişki ve Türkiye Üzerine Bir Ekonometrik Analiz. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler’de Akademik Araştırmalar-5, Kitap Bölümü ss.37-59, Editörler Aytemiz, L. ve Karayılmazlar E. Gece Kitaplığı, Ankara, 2018.
  • Erim N. ve Türk A. (2005). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), ss. 21-45.
  • Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control, 12, ss. 231-254.
  • Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inferences on Cointegration-with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, ss. 169-210.
  • Haykır, Ö. ve Aydın, M. (2019). Türkiye’de Banka Kredilerinin İhracat Üzerine Etkileri: Ekonometrik Analiz. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), ss. 515-533.
  • Kamacı A., Ceyhan M. S. ve Peçe, M. A. (2017). Kredi Hacminin Para Arzı ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi. Uluslaarası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Özel sayısı, ss. 400-409.
  • Kandemir, T. ve Arifoğlu, A. (2018). Yatırım Finansman Kaynakları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), ss. 313-330.
  • Kandemir, T., Arifoğlu, A. ve Canbaz, M. F. (2018). Sektörel Krediler ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Katılım Bankaları Örneği. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), ss. 19-30.
  • Karahan, Ö., Yılgör, M. ve Öztekin A. A. (2018). Türkiye'de Banka Kredilerindeki Genişleme İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55 (636), ss. 25-36.
  • Kirkpatrick, C. ve Green, C. (2002). Finance and Development: An Overview of the Issues, Journal of International Development, 14(2), ss. 207-209.
  • Mehtizada T. (2017). Türk Bankacılık Sektörü Kredi Gelişmeleri ve Ekonomik Büyümede İhracat Kredilerinin Önemi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi. Finans Enstitüsü, Finans Anabilim Dalı.
  • Modigliani, F. ve Miller, M. (1958). The Cost of Capital, Corporate Finance and the Theory of Investment. American Economic Review, 48, ss. 261-297. Sakızlı, A. (2019) Bankaların Kredi Hacminin Ekonomik Büyüme ile İlişkisinin Araştırılması: İngiltere Örneği. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, ss. 42-53.
  • Şahin Z. ve Baş M. (2018). Sendikasyon Kredileri Dış Ticaret İlişkisi. Uluslaarası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 2(6). Ss. 105-114.
  • Toru, H. (2017). Banka Kredilerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası Ticaret ve Pazarlama Anabilim Dalı.
  • Tuna K. ve Bektaş H. (2013). Kredi Hacminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Rolünün İncelenmesi: Türkiye Örneği. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), ss. 139-150.
  • Turgut, K. (2019). Banka Kredi Hacmi ile İktisadi Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
  • Vurur, N. S. ve Özen, E. (2013). Türkiye'de Mevduat Banka Kredisi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), ss. 117-131.
  • Toda, H. Y and T. Yamamoto (1995). Statistical Inferences in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, ss. 225-250.
  • Yüksel S. ve Adalı Z. (2017). Farklı Kredi Türlerinin Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Belirlenmesi: Toda Yamamoto Analizi ile Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Politik Ekonomik Kuram. 1(1), ss. 1-21.
  • Zivot, E. and Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business & Economic Statistics 10(3), ss. 251-270.
Toplam 29 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Özlem Taşseven 0000-0002-3759-5074

Naci Yılmaz 0000-0003-0107-6448

Yayımlanma Tarihi 30 Ağustos 2021
Gönderilme Tarihi 21 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 8 Sayı: 16

Kaynak Göster

APA Taşseven, Ö., & Yılmaz, N. (2021). TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ. Akademik Hassasiyetler, 8(16), 429-455.
AMA Taşseven Ö, Yılmaz N. TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ. Akademik Hassasiyetler. Ağustos 2021;8(16):429-455.
Chicago Taşseven, Özlem, ve Naci Yılmaz. “TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ”. Akademik Hassasiyetler 8, sy. 16 (Ağustos 2021): 429-55.
EndNote Taşseven Ö, Yılmaz N (01 Ağustos 2021) TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ. Akademik Hassasiyetler 8 16 429–455.
IEEE Ö. Taşseven ve N. Yılmaz, “TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ”, Akademik Hassasiyetler, c. 8, sy. 16, ss. 429–455, 2021.
ISNAD Taşseven, Özlem - Yılmaz, Naci. “TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ”. Akademik Hassasiyetler 8/16 (Ağustos 2021), 429-455.
JAMA Taşseven Ö, Yılmaz N. TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ. Akademik Hassasiyetler. 2021;8:429–455.
MLA Taşseven, Özlem ve Naci Yılmaz. “TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ”. Akademik Hassasiyetler, c. 8, sy. 16, 2021, ss. 429-55.
Vancouver Taşseven Ö, Yılmaz N. TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BANKA KREDİSİ, İHRACAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ. Akademik Hassasiyetler. 2021;8(16):429-55.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.