Akademia Sosyal Bilimler Dergisi

Öz

İstikrarsız bir bölge olarak düşünülen Ortadoğu bölgesinde endişe kaynağı önemli güvenlik konularından bir tanesi bölgede kitle imha silahlarının yayılmasıdır. Bu tür silahlar içerisinde en tehlikelisi olarak değerlendirilen nükleer silahların yayılması ise sadece bölge için değil, küresel anlamda düşünülmesi gereken önemli bir güvenlik sorunu oluşturacaktır. Çatışmanın son derece yüksek olduğu bölgede yer alan devletlerin ya da devlet dışı aktörlerin kullandıklarında yıkım gücü son derece yüksek olan ve zararlı etkileri uzun yıllar geçmeyen nükleer silahlara sahip olmaları durumunda ne tür bir tutum sergileyecekleri merak konusudur. Bu çalışmada, bu tür bir yayılmanın muhtemel bir örneği olarak, Ortadoğu bölgesinde önemli bir aktör olan Türkiye’nin günümüzde nükleer bir güç olması durumunda nasıl bir strateji izleyebileceği senaryo analizi yöntemi ile incelenecektir. Çalışmada, Türkiye’nin sergileyebileceği muhtemel nükleer davranışlar nükleer strateji uzmanı Vipin Narang’ın bölgesel güçlerin nükleer stratejilerini anlamak için geliştirdiği duruş optimizasyonu teorisi (duruş optimizasyonu theory) üzerinden analiz edilecektir. Eğer günümüzde Türkiye nükleer silahlara sahip olsaydı, nasıl bir nükleer davranış sergilerdi? Türkiye’nin izleyebileceği muhtemel nükleer strateji seçeneklerinde iç ve dış faktörlerin rolü ne olurdu? gibi sorulara bu çalışmada yanıt aranacaktır. Çalışmada, ilk olarak bir hipotetik çalışma metodolojisi olarak senaryo analizi yöntemi açıklanacaktır. Daha sonra, çalışmada kullanılacak kuramsal çerçevenin çizilmesi amacıyla duruş optimizasyonu teorisi anlatılacaktır. Bu teorinin seçilmesinin nedeni büyük güçlerden ziyade bölgesel güçlerin nükleer stratejilerini açıklamaya çalışan bir teori olmasındandır. Üçüncü bölümde ise, Türkiye’nin uygulayacağı muhtemel nükleer strateji ya da stratejiler söz konusu teori ışığında analiz edilecektir. Çalışmanın son bölümünde, elde edilen bulgular neticesinde genel bir değerlendirme yapılarak çalışma sonlandırılacaktır