Öz
This article focuses on the changing nature of design production in recent years. In particular, design processes have undergone a significant transformation with the widespread use of internet and personal computers. Blockchain technology and the cryptocurrencies it has brought are discussed in relation to this change. In addition, the emergence of the NFT market with the development of cryptocurrencies and its integration with the concept of the Metaverse and Web 3.0 is examined through examples. Potential effects of these developments on the future understanding of architecture are explored. The research is supported by buildings that some architectural offices have designed for the Metaverse. However, the possibility that all these developments may serve as speculative and advertising elements is emphasized.
The methods used in the article are conveyed through literature review and sample analysis. NFT studies and the concepts of the Metaverse are thoroughly examined, and opportunities offered by blockchain technology are evaluated. Based on the findings, it is concluded that these technologies are still new, the relationships between benefits and drawbacks are not fully understood, their future usage potential is high, yet they may also pose a danger as elements of speculation; therefore, these technologies should be re-evaluated and supported in future studies.
Anahtar Kelimeler
Blockchain Cryptocurrency NFT Metaverse Architecture Future Crypto
Kaynakça
- Alpago, H. (2018). Bitcoin’den selfcoin’e kripto para. Journal of International Scientific Researches, 3(2), 411-428. https://doi.org/10.21733/ibad.419462
- artincontext. (2022, Mayıs 10). Discover the new and exciting world of cryptocurrency art. https://artincontext.org/crypto-art/
- Blockchain Türkiye. (2022). Non-fungible token. Türkiye Bilişim Vakfı. https://bctr.org/wp-conthttps://bctr.org/wp-content/uploads/2023/01/NFTRaporV03.pdfent/uploads/2023/01/NFTRaporV03.pdf
- Brown, D. (2021, Ekim 28). What is the metaverse? Microsoft, Facebook want to build next version of the internet. https://www.washingtonpost.com/technology/2021/08/30/what-is-the-metaverse/
- Bürotime Blog. (2023, Mart 20). NFT ve mimaride dijitalleşme. https://blog.burotime.com/nft-ve-mimaride-dijitallesme/
- Chaum, D. (1979). Computer systems established, maintained, and trusted by mutually suspicious groups. Memorandum No. UCB/ERL M79/10, University of California, Berkeley, CA. Şubat 22.
- Civcir, E. (2015). Temel tasarım ve tasarım ilkeleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Crook, L. (2022, Eylül 16). Rights to rebuild Nakagin Capsule Tower are for sale. https://www.dezeen.com/2022/08/16/nakagin-capsule-tower-rebuild-auction/
- Dean, S. (2021, Mart 11). $69 million for digital art? The NFT craze explained. https://www.latimes.com/business/technology/story/2021-03-11/nft-explainer-crypto-trading-collectible
- Digital Fashion Academy. (2022, Ocak 22). All you need to know about the Metaverse. https://blog.digitalfashionacademy.com/all-you-need-to-know-about-the-metaverse/
- Finney, A. (2022a, Mart 2). BIG designs virtual office Viceverse in the metaverse for Vice. https://www.dezeen.com/2022/03/02/big-viceverse-metaverse-virtual-office-vice-media/
- Finney, A. (2022b, Mart 11). Zaha Hadid Architects designs virtual Liberland Metaverse city. https://www.dezeen.com/2022/03/11/liberland-metaverse-city-zaha-hadid-architects/
- Genc, E. (2021, Ekim 5). Investors spent millions on ‘evolved apes’ nfts. Then they got scammed. https://www.vice.com/en/article/y3dyem/investors-spent-millions-on-evolved-apes-nfts-then-they-got-scammed
- Hisseine, M. A., Chen, D., ve Yang, X. (2022). The application of blockchain in social media: A systematic literature review. Applied Sciences 12(13), 6567. https://doi.org/10.3390/APP12136567
- Investing.com. (2023). Sand USD. https://www.investing.com/crypto/the-sandbox/sand-usd
- Karadağ, D. (2022, Ekim 14). Mimarlığın Tanıdık Ama Yeni Evreni: Metaverse. XXI. https://xxi.com.tr/i/mimarligin-tanidik-ama-yeni-evreni-metaverse
- Karaman, M., ve Akçay Balcı, D. (2023). Metaverse ve NFT bağlamında sanatta dijital dönüşüm. İzlek Akademik Dergi, 5(1), 15-26. https://doi.org/10.53804/izlek.1184831
- Kastrenakes, J. (2021, Mart 11). Beeple sold an NFT for $69 million. https://www.theverge.com/2021/3/11/22325054/beeple-christies-nft-sale-cost-everydays-69-million
- Kızılaslan, N., ve Kozlu, D. (2021). Teknolojinin ve dijitalleşmenin geleneksel türk sanatlarına yansımaları. Medeniyet Sanat, 7(1), 105-126. https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.930735
- Kurt Çavuş, Ö. (2022). Blokzincir ve kripto sanatın (nft) tasarım alanına etkisi: İçmimari tasarım üzerine bir inceleme. Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 15(29), 108-127.
- Künüçen, H. H. ve Samur, S. (2021). Dijital çağın gerçeklikleri sanal, artırılmış, karma ve genişletilmiş gerçeklikler üzerine bir değerlendirme. Yeni Medya, 2021(11), 38-62.
- Lee, L.-H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., Kumar, A., Bermejo, C., ve Hui, P. (2021). All one needs to know about metaverse: A complete survey on technological singularity. Virtual Ecosystem, and Research Agenda. ArXiv, 05352. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.11200.05124/8
- Martin, K. (2016, Eylül 27). CLS dips into blockchain to net new currencies. Financial Times. https://www.ft.com/content/c905b6fc-4dd2-3170-9d2a-c79cdbb24f16
- Morris, D. (2016, Mayıs 15). Blockchain-based venture capital fund raises $100 million and counting. Fortune. https://fortune.com/2016/05/15/leaderless-blockchain-vc-fund/
- Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. www.bitcoin.org
- Needleman, S. (2021, Ekim 16). The amazing things you’ll do in the ‘metaverse’ and what ıt will take to get there. https://www.wsj.com/articles/the-amazing-things-youll-do-in-the-metaverse-and-what-it-will-take-to-get-there-11634396401
- Newton, C. (2021, Temmuz 22). Mark Zuckerberg is betting Facebook’s future on the metaverse. https://www.theverge.com/22588022/mark-zuckerberg-facebook-ceo-metaverse-interview
- O’Brien, M., ve Chan, K. (2021). Explainer: What is the metaverse and how will it work? ABC News. https://abcnews.go.com/Business/wireStory/explainer-metaverse-work-80842516
- Roose, K. (2021, Ekim 29). Why did facebook become meta? https://www.nytimes.com/2021/10/29/technology/meta-facebook-zuckerberg.html
- Shanhong, L. (2020, Mart 13). Blockchain - Statistics & Facts. https://www.statista.com/topics/5122/blockchain/
- Stephenson, N. (1992). Snow crash. New York: Bantam.
- SuperHaber. (2021, Kasım 24). Sandbox coin yorum > The Sandbox (SAND) alınır mı, fiyatı nedir? https://www.superhaber.com/sandbox-coin-yorum-the-sandbox-sand-alinir-mi-fiyati-nedir-haber-372479
- Şahin, R. (2022, Mayıs 17). Mimarlığın geleceği metaverse’de mi? https://www.youtube.com/watch?v=k6J_XzmCUPA
- Tidy, J. (2021, Kasım 5). Zuckerberg’s metaverse: Lessons from Second Life. https://www.bbc.com/news/technology-59180273
- Tradingview.com. (2023, Şubat 11). Non-Fungible Token (NFT) Nedir? Nasıl Üretilir? https://tr.tradingview.com/news/coinotag:a0d5dfb8cd9e8:0/
- Uzun, T. (t.y.). Mimarlıkta 3 boyutlu bilişim teknolojileri. Geliş tarihi 18 Haziran 2023, https://www.academia.edu/37583855/M%C4%B0MARLIKTA_3_BOYUTLU_B%C4%B0L%C4%B0%C5%9E%C4%B0M_TEKNOLOJ%C4%B0LER%C4%B0
- van Stralen, M. (2018). Mass Customization: A critical perspective on parametric design, digital fabrication and design democratization. Blucher Design Proceedings: XXII Congresso Internacional da Sociedade Iberoamericana de Grafica Digital 5(1), 142-149. https://doi.org/10.5151/SIGRADI2018-1770
- Wander, M. (2022). Blockchain. https://i.stack.imgur.com/HrKX0.png
- Yazıcıoğlu, D. A. (2011). Bilgisayar teknolojilerinin günümüz tasarım anlayışına olan etkileri. Sanat Tasarım Dergisi 1(2), 5-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1202
- Yıldırım, E. (2022). Text-to-Image Generation A.I. in Architecture. Art and architecture: theory, practice and experience. Kozlu, H. ed., ss. 97-120. Lyon: Livre de Lyon.
- Yilmaz, F., Hande Mete, A., Fidan Türkön, B., ve İnce, Ö. (2022). Sağlık Hizmetlerinin Geleceğinde Metaverse Ekosistemi ve Teknolojileri: Uygulamalar, Fırsatlar ve Zorluklar. Eurasian Journal of Health Technology Assessment (EHTA), 6(1), 12-34.
Öz
Bu makalede, son yıllarda tasarımın üretim şeklinin değişmesi üzerine odaklanılmıştır. Özellikle internetin ve kişisel bilgisayarların yaygınlaşmasıyla birlikte tasarım süreçleri büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Blok zincir teknolojisi ve beraberinde getirdiği kripto paralar bu değişimin bir sonucu olarak ele alınmıştır. Ayrıca kripto paraların gelişimiyle NFT pazarının oluşması ve bu pazarın Metaverse kavramıyla Web 3.0 ile entegre hale gelmesi örneklerle incelenmiştir. Bu gelişmelerin gelecekteki mimarlık anlayışı üzerindeki potansiyel etkileri araştırılmıştır. Araştırma, bazı mimarlık ofislerinin Metaverse için tasarladıkları yapılarla desteklenmiştir. Bununla birlikte, tüm bu gelişmelerin spekülasyon ve reklam amaçlı üretilmiş birer etki unsuru olma olasılığı üzerinde durulmuştur.
Makalede kullanılan yöntemler, kaynak taraması ve örnek analizler üzerinden aktarılmıştır. NFT çalışmaları ve Metaverse kavramları detaylı bir şekilde incelenmiş, blok zincir teknolojisinin sunduğu olanaklar değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, bu teknolojilerin henüz yeni olduğu, yarar ve zarar ilişkilerinin tam olarak anlaşılamadığı ve gelecekteki kullanım potansiyellerinin yüksek olduğu, ancak aynı zamanda bir spekülasyon unsuru olarak da tehlikeli olabilecekleri üzerinde durulmuş ve gelecek çalışmalarda bunların yeniden değerlendirilip desteklenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Blok zincir Kripto Para NFT Meta Evren Mimarlık Gelecek Kripto
Destekleyen Kurum
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Enformatik Bölümü / Bilgisayar Ortamında Sanat ve Tasarım Anabilim Dalı
Teşekkür
Özellikle, danışmanım Dr. Öğr. Üyesi Nazım Ziya Perdahçı'ya, bu makaleyi yazarken verdiği yol göstericilik ve katkılarından dolayı teşekkür etmek istiyorum. Ayrıca, makalemin yayınlanması sürecinde desteklerini esirgemeyen herkese de teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Bu çalışma, METAVERSE ve NFT'lerin mimari tasarım üzerindeki etkilerini ele alarak, geleceğin yapısının nasıl şekillenebileceği hakkında önemli bir perspektif sunmaktadır. Ayrıca, blockchain ve kripto paraların sanat alanında kullanımı ve potansiyel maddi getirileri konusunda da bir farkındalık oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın, diğer araştırmacılar ve tasarımcılar için de ilham verici olmasını umuyorum.
Kaynakça
- Alpago, H. (2018). Bitcoin’den selfcoin’e kripto para. Journal of International Scientific Researches, 3(2), 411-428. https://doi.org/10.21733/ibad.419462
- artincontext. (2022, Mayıs 10). Discover the new and exciting world of cryptocurrency art. https://artincontext.org/crypto-art/
- Blockchain Türkiye. (2022). Non-fungible token. Türkiye Bilişim Vakfı. https://bctr.org/wp-conthttps://bctr.org/wp-content/uploads/2023/01/NFTRaporV03.pdfent/uploads/2023/01/NFTRaporV03.pdf
- Brown, D. (2021, Ekim 28). What is the metaverse? Microsoft, Facebook want to build next version of the internet. https://www.washingtonpost.com/technology/2021/08/30/what-is-the-metaverse/
- Bürotime Blog. (2023, Mart 20). NFT ve mimaride dijitalleşme. https://blog.burotime.com/nft-ve-mimaride-dijitallesme/
- Chaum, D. (1979). Computer systems established, maintained, and trusted by mutually suspicious groups. Memorandum No. UCB/ERL M79/10, University of California, Berkeley, CA. Şubat 22.
- Civcir, E. (2015). Temel tasarım ve tasarım ilkeleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Crook, L. (2022, Eylül 16). Rights to rebuild Nakagin Capsule Tower are for sale. https://www.dezeen.com/2022/08/16/nakagin-capsule-tower-rebuild-auction/
- Dean, S. (2021, Mart 11). $69 million for digital art? The NFT craze explained. https://www.latimes.com/business/technology/story/2021-03-11/nft-explainer-crypto-trading-collectible
- Digital Fashion Academy. (2022, Ocak 22). All you need to know about the Metaverse. https://blog.digitalfashionacademy.com/all-you-need-to-know-about-the-metaverse/
- Finney, A. (2022a, Mart 2). BIG designs virtual office Viceverse in the metaverse for Vice. https://www.dezeen.com/2022/03/02/big-viceverse-metaverse-virtual-office-vice-media/
- Finney, A. (2022b, Mart 11). Zaha Hadid Architects designs virtual Liberland Metaverse city. https://www.dezeen.com/2022/03/11/liberland-metaverse-city-zaha-hadid-architects/
- Genc, E. (2021, Ekim 5). Investors spent millions on ‘evolved apes’ nfts. Then they got scammed. https://www.vice.com/en/article/y3dyem/investors-spent-millions-on-evolved-apes-nfts-then-they-got-scammed
- Hisseine, M. A., Chen, D., ve Yang, X. (2022). The application of blockchain in social media: A systematic literature review. Applied Sciences 12(13), 6567. https://doi.org/10.3390/APP12136567
- Investing.com. (2023). Sand USD. https://www.investing.com/crypto/the-sandbox/sand-usd
- Karadağ, D. (2022, Ekim 14). Mimarlığın Tanıdık Ama Yeni Evreni: Metaverse. XXI. https://xxi.com.tr/i/mimarligin-tanidik-ama-yeni-evreni-metaverse
- Karaman, M., ve Akçay Balcı, D. (2023). Metaverse ve NFT bağlamında sanatta dijital dönüşüm. İzlek Akademik Dergi, 5(1), 15-26. https://doi.org/10.53804/izlek.1184831
- Kastrenakes, J. (2021, Mart 11). Beeple sold an NFT for $69 million. https://www.theverge.com/2021/3/11/22325054/beeple-christies-nft-sale-cost-everydays-69-million
- Kızılaslan, N., ve Kozlu, D. (2021). Teknolojinin ve dijitalleşmenin geleneksel türk sanatlarına yansımaları. Medeniyet Sanat, 7(1), 105-126. https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.930735
- Kurt Çavuş, Ö. (2022). Blokzincir ve kripto sanatın (nft) tasarım alanına etkisi: İçmimari tasarım üzerine bir inceleme. Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 15(29), 108-127.
- Künüçen, H. H. ve Samur, S. (2021). Dijital çağın gerçeklikleri sanal, artırılmış, karma ve genişletilmiş gerçeklikler üzerine bir değerlendirme. Yeni Medya, 2021(11), 38-62.
- Lee, L.-H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., Kumar, A., Bermejo, C., ve Hui, P. (2021). All one needs to know about metaverse: A complete survey on technological singularity. Virtual Ecosystem, and Research Agenda. ArXiv, 05352. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.11200.05124/8
- Martin, K. (2016, Eylül 27). CLS dips into blockchain to net new currencies. Financial Times. https://www.ft.com/content/c905b6fc-4dd2-3170-9d2a-c79cdbb24f16
- Morris, D. (2016, Mayıs 15). Blockchain-based venture capital fund raises $100 million and counting. Fortune. https://fortune.com/2016/05/15/leaderless-blockchain-vc-fund/
- Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. www.bitcoin.org
- Needleman, S. (2021, Ekim 16). The amazing things you’ll do in the ‘metaverse’ and what ıt will take to get there. https://www.wsj.com/articles/the-amazing-things-youll-do-in-the-metaverse-and-what-it-will-take-to-get-there-11634396401
- Newton, C. (2021, Temmuz 22). Mark Zuckerberg is betting Facebook’s future on the metaverse. https://www.theverge.com/22588022/mark-zuckerberg-facebook-ceo-metaverse-interview
- O’Brien, M., ve Chan, K. (2021). Explainer: What is the metaverse and how will it work? ABC News. https://abcnews.go.com/Business/wireStory/explainer-metaverse-work-80842516
- Roose, K. (2021, Ekim 29). Why did facebook become meta? https://www.nytimes.com/2021/10/29/technology/meta-facebook-zuckerberg.html
- Shanhong, L. (2020, Mart 13). Blockchain - Statistics & Facts. https://www.statista.com/topics/5122/blockchain/
- Stephenson, N. (1992). Snow crash. New York: Bantam.
- SuperHaber. (2021, Kasım 24). Sandbox coin yorum > The Sandbox (SAND) alınır mı, fiyatı nedir? https://www.superhaber.com/sandbox-coin-yorum-the-sandbox-sand-alinir-mi-fiyati-nedir-haber-372479
- Şahin, R. (2022, Mayıs 17). Mimarlığın geleceği metaverse’de mi? https://www.youtube.com/watch?v=k6J_XzmCUPA
- Tidy, J. (2021, Kasım 5). Zuckerberg’s metaverse: Lessons from Second Life. https://www.bbc.com/news/technology-59180273
- Tradingview.com. (2023, Şubat 11). Non-Fungible Token (NFT) Nedir? Nasıl Üretilir? https://tr.tradingview.com/news/coinotag:a0d5dfb8cd9e8:0/
- Uzun, T. (t.y.). Mimarlıkta 3 boyutlu bilişim teknolojileri. Geliş tarihi 18 Haziran 2023, https://www.academia.edu/37583855/M%C4%B0MARLIKTA_3_BOYUTLU_B%C4%B0L%C4%B0%C5%9E%C4%B0M_TEKNOLOJ%C4%B0LER%C4%B0
- van Stralen, M. (2018). Mass Customization: A critical perspective on parametric design, digital fabrication and design democratization. Blucher Design Proceedings: XXII Congresso Internacional da Sociedade Iberoamericana de Grafica Digital 5(1), 142-149. https://doi.org/10.5151/SIGRADI2018-1770
- Wander, M. (2022). Blockchain. https://i.stack.imgur.com/HrKX0.png
- Yazıcıoğlu, D. A. (2011). Bilgisayar teknolojilerinin günümüz tasarım anlayışına olan etkileri. Sanat Tasarım Dergisi 1(2), 5-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1202
- Yıldırım, E. (2022). Text-to-Image Generation A.I. in Architecture. Art and architecture: theory, practice and experience. Kozlu, H. ed., ss. 97-120. Lyon: Livre de Lyon.
- Yilmaz, F., Hande Mete, A., Fidan Türkön, B., ve İnce, Ö. (2022). Sağlık Hizmetlerinin Geleceğinde Metaverse Ekosistemi ve Teknolojileri: Uygulamalar, Fırsatlar ve Zorluklar. Eurasian Journal of Health Technology Assessment (EHTA), 6(1), 12-34.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Derleme Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 4 Sayı: 2 |
