Öz
Modern insan eleştiriyi, neredeyse hava kadar, su kadar yaşamsal saymaktadır. Daha iyi bir dünyada yaşama isteği, verili olanlarla yetinmemeyi, gelenekleri, yerleşik değerleri sorgulamayı beraberinde getirmektedir. Felsefi eleştiri, sadece belli bir görüşe itiraz etmekle sınırlı bir tutum değildir; o aynı zamanda kendi dayanaklarının sağlamlığı ile de ilgilidir. Bilimlerde sıklıkla karşılaşılan yapıcı ya da olumlu eleştiri, başta felsefe olmak üzere sosyal bilimlerde yıkıcı bir niteliğe bürünmektedir. Felsefi eleştirinin yıkıcılığının nihilizmle sonuçlanmaması için bu eleştiri türünün de yapıcı bir nitelikle donatılması gerekir. Bu çalışmada felsefi eleştirinin normları olabileceği öne sürülmektedir. Bu normlardan en bilinen ve kabul gören üç ilke tespit edilerek bu ilkelerin felsefi eleştirinin temellendirilmesinde oynadıkları rolün gösterilmesi amaçlanmaktadır. Böylelikle felsefenin de tıpkı bilimler gibi siyasal iktidarların hizmetinde olmak yerine, gerçeğin peşinden gidebileceğinin olası olduğu gösterilecektir.
Anahtar Kelimeler
Yıkıcı Eleştiri Yapıcı Eleştiri Tutarlılık Uygunluk Yeterlilik
Kaynakça
- Bunge, M. (2020). Criticism: Destructive and Constructive. Mεtascience: Scientific General Discourse, 1, 161-164.
- Castell, A. (1942). Philosophy as Theory of Criticism. The Philosophical Review, 51(4), 405. https://doi.org/10.2307/2181121
- Hintikka, J. (1969). Epistemic Logic and the Methods of Philosophical Analysis. içinde J. Hintikka, Models for Modalities (ss. 3-19). Springer Netherlands. https://doi.org/10.1007/978-94-010-1711-4_1
- Kubok, D. (2017). Critical Thinking and Philosophical Criticism – an Outline of the Problem. içinde D. Kubok (Ed.), Thinking Critically: What Does It Mean? (ss. 1-10). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110567472-001
- Rescher, N. (2019). Philosophical Criticism. içinde G. Franco (Ed.), Begegnungen mit Hans Albert (ss. 273-275). Springer Fachmedien Wiesbaden. https://doi.org/10.1007/978-3-658-22690-9_57
- Wood, L. (1936). The Principles of Philosophical Criticism. Monist, 46(2), 161-174. https://doi.org/10.5840/monist19364629
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çağdaş Felsefe |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Ekim 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 2 |