Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Cihanbeyli-Celil Boğazı (Konya) Peri Bacalarının Araştırılması ve Fiziko-mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 324 - 340, 01.06.2023

Niyazi Bilim Bilgehan Kekeç Emre Karakaya Özer Karakayacı

https://doi.org/10.36306/konjes.1048798

Öz

Cihanbeyli (Konya) sınırları içerisinde bulunan Kuşça bölgesindeki peribacası türündeki jeolojik oluşumlar, doğal güzellik yönünden görülmeye değer olup bölge turizmi açısından çok yüksek potansiyele sahiptir. Doğal miras özelliği bulunan bu tür jeolojik oluşumların ayrıntılı bir şekilde araştırılarak turizm potansiyellerinin belirlenmesi ve bölgeye bir jeopark statüsünün kazandırılmasının sağlanması önemli bir konudur. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada, bölgede bulunan peri bacası oluşumlarından alınan kayaç örnekleri üzerinde bazı fiziksel ve mekanik deneyler yapılmış ve sonuçları değerlendirilmiştir. Bu sayede peri bacaları oluşumları hakkında önemli bilgiler edinilmiş ve koruma çalışmaları adına ilk adımlar atılmıştır. Yapılan çalışma ile bölgenin tanıtımı amaçlanmış ve bölgenin jeoljik yapısının jeopark olarak nitelendirilme potansiyeli belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cihanbeyli (Konya) Jeolojik Sit Jeopark Jeolojik Miras Jeoturizm.

Kaynakça

  • [1] Arık F., Öztürk A., Diken A., 2012, Konya İlindeki Jeolojik Miras Alanlarından Örnekler, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Haber Bülteni, 2012/1, 104.
  • [2] Arslan Ş., Diken, A., 2011. “Konya İlindeki Jeolojik Miras Alanlarından Örnkeler”, 1. Konya Kent Sempozyumu.
  • [3] Atalay, İ. (1982). “Türkiye Jeomorfolojisine Giriş”, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları No.9, İzmir.
  • [4] Atlas Coğrafya Ve Keşif Dergisi, 2007. Sayfa 80-88.
  • [5] Bieniawski, Z.T., 1975; “The point load test in geotechnical practice”, Engineering Geology, 9, M Ipp.
  • [6] Chaput, E., (1976). Türkiye’de Jeolojik ve Jeomorfolojik Tetkik Seyahatleri, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:324, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yay. No:11, 2. Baskı, İstanbul.
  • [7] Dewey, J.F., Pitman, W.C., Ryan, W.B.F., Bonnin, J., 1973. Plate tectonics and evolution of the Alpine system. Geol. Soc. Am. Bull. 84, 3137–3180.
  • [8] Doğaner, S., (1995). “Peribacalarının Turizm Bakımından Önemi”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 30, ss.25-39, İstanbul.
  • [9] Dunham, R. J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture : Am. Assoc. Petroleum Geologists Mem. 1, p. 108-121.
  • [10] Emre, Ö., Güner, Y., (1988). “Ürgüp Yöresi Peribacalarının Morfojenezi”, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 16, s.23-30, Ankara.
  • [11] Erinç, S., (1971). Jeomorfoloji I, Öz Eğitim Yayınları:12, ISBN: 975-8004-21-2, Konya.
  • [12] Folk, R. L., 1962, Spectral subdivision of limestone types : Am. Assoc. Petroleum Geologist Mem. 1, p. 62-84.
  • [13] Gamble, J. C., 1971, Durability-Plasticity Classification of Shales and Other Argillaceous Rocks, Th. D. Thesis, University of Illinois at Urbana-Champaign.
  • [14] Gönençgil, Barbaros, and Osman Sarıgül. "Peltier’e göre Türkiye’nin morfojenetik bölgelerinin belirlenmesi." TÜCAUM 30 (2018): 121-137.
  • [15] Güney, E. (2010), Yerbilim 1: Jeoloji, Literatür Yayınları:592, İstanbul.
  • [16] Güngör, Y., 2008. Celilin peribacaları. T24 Gazetesi.
  • [17] Innocenti, F., Manetti, P., Mazzuoli, G., Pasquare, G., Villari, L., 1982. Anatolia and northwestern Iran. In: Thorpe, R.S. Ed. , Ž . Orogenic Andesites and Related Rocks. Wiley, New York, pp. 327–349.
  • [18] ISRM (1978) Suggested methods for determining tensile strength of rock materials. Suggested method for determining indirect tensile strength by Brazilian test. Commission on Standardization of Laboratory and Field Tests. Z.T. Bieniawski and I. Haweks. Int J Rock Mech Min Sci Geomech Abstr.
  • [19] ISRM Commission on the Classification of Rocks and Rock Masses (1981) Basic geotechnical description of rock masses. Int J Rock Mech Min Sci Geomech Abs 18:85–110.
  • [20] ISRM, 1985; “Point load test, suggestedmethod for determining point load strenght”, Int. J. Rock Mec. Min. Sci. Geomech Abstr. 22, 55-60.
  • [21] İzbırak, R. (1977). Sistematik Jeomorfoloji, Harita Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
  • [22] Keller, J., Jung, D., Eckhardt, F.-J., Kreuzer, H., 1992. Radiomet-ric ages and chemical characterization of the Galatean andesite massif Pontus, Turkey. Acta Vulcanol. Marinelli 2, 267–276.
  • [23] McKenzie, D., 1972. Active tectonics of the Mediterranean Region. Geophys. J.R. Astron. Soc. 30, 109–185.
  • [24] Meteorolojik Arşiv Cihanbeyli - meteoblue, 28 Kasım 2022.
  • [25] Pearce, J.A., Bender, J.F., De Long, S.E., Kidd, W.S.F., Low, P.J., Guner, Y., Saroglu, F., Yılmaz, Y., Moorbath, S., Mitchell, J.G., 1990. Genesis of collision volcanism in Eastern Anatolia, Turkey. J. Volcanol. Geotherm. Res. 44, 189–229.
  • [26] Savaşcin, M.Y., Guleç ¨ ¸, N., 1990. Relationship between magmatic and tectonic activities in western Turkey. In: Sava_cny, M.Y., Eronat, A.H. Eds. , Proceedings of IESCA Cong., 2, Yzmir, Ž . Turkey, pp. 300–313.
  • [27] Şengör, A.M.C., 1980. Türkiye’nin Neotektoniğinin Esasları. Geological Society of Turkey, 40 pp.
  • [28] Tokel, S., 1984. Doğu Anadolu’da kabuk deformasyonu mekanizması ve genç¸ volkanitlerin petrojenezi. Ketin Symposium Proceeding, pp. 121–130 in Turkish with English abstract.
  • [29] Tokel, S., Ercan, T., Akbaşlı, A., Yıldırım, T., Fişekçi, A., Selvi, Y., Ölmez, M., Can, B., 1988. Neogene tholeiitic province of ¨ Central Anatolia: Implications for magma genesis and postcollision lithospheric dynamics. METU Journal of Pure and Applied Sciences 21, 461–477.
  • [30] Yılmaz, Y., 1989. An approach to the origin of young volcanic rocks of western Turkey. In: Şengör, A.M.C. Ed. , Tectonic. Evolution of the Tethyan Region. Kluwer Ac. Pub., pp. 159– 189.
  • [31] Yılmaz, Y., 1990. Comparison of young volcanic associations of western and eastern Anatolia formed under a compressional regime: a review. J. Volcanol. Geotherm. Res. 44, 69–87.

Investigation of Fairy Chimneys of Cihanbeyli-Celil Strait (Konya) and Determination of Physico-Mechanical Properties

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 324 - 340, 01.06.2023

Niyazi Bilim Bilgehan Kekeç Emre Karakaya Özer Karakayacı

https://doi.org/10.36306/konjes.1048798

Öz

Fairy chimney-type geological formations in the Kuşça region within the borders of Cihanbeyli (Konya) are worth seeing in terms of natural beauty and have a very high potential in terms of regional tourism. It is an important issue to determine the tourism potentials of such geological formations, which have natural heritage characteristics, in detail, and to provide the region with a geopark status. For this purpose, in this study, thin section analysis and some physico-mechanical experiments were carried out on the rock samples taken from the fairy chimney formations in the region, and the analysis results were evaluated. The geological definition of the rock forming the Cihanbeyli-Celil Strait Fairy Chimneys was found to be sandstone (wake stone) or dismicrite as a result of thin section analysis. It was determined to be 40, and it was defined as being in the “less soft” class. As a result of the density and porosity determination experiments performed in accordance with the methods suggested by ISRM 1981, it was determined that the sandstone samples had low density and high porosity properties. According to the uniaxial compressive strength test results, it was determined that the average uniaxial compressive strength of the sandstone samples was 8.09 MPa. According to this result, the sandstone representing the fairy chimney was defined as a "low strength" rock. When the point loading strength test results were examined, it was determined that the average point loading strength of the sandstone samples was 1.16 MPa, and it was determined that it was in the "low resistance" rock category. As a result of the slake durability resistance performed on the sandstone samples taken from the region in accordance with the methods suggested by ISRM 1981, it was determined that the resistance of the sample sandstone rocks to dispersion in water was "high". When the test results on the rock samples forming the Cihanbeyli-Celil Gorge Fairy Chimneys are considered as a whole, it has been determined that they are low density, high porosity, low mechanical properties and typical sandstone rocks. In this way, important information was obtained about the formations of the Cihanbeyli-Celil Strait fairy chimneys and the first steps were taken to introduce this geological formation. The aim of the study was to introduce the region and the potential of the region's geological structure to be described as a geopark was evaluated.

Anahtar Kelimeler

Cihanbeyli (Konya) Fairy chimneys Geological site Geopark Geological heritage Sandstone Geology and Mining

Kaynakça

  • [1] Arık F., Öztürk A., Diken A., 2012, Konya İlindeki Jeolojik Miras Alanlarından Örnekler, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Haber Bülteni, 2012/1, 104.
  • [2] Arslan Ş., Diken, A., 2011. “Konya İlindeki Jeolojik Miras Alanlarından Örnkeler”, 1. Konya Kent Sempozyumu.
  • [3] Atalay, İ. (1982). “Türkiye Jeomorfolojisine Giriş”, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları No.9, İzmir.
  • [4] Atlas Coğrafya Ve Keşif Dergisi, 2007. Sayfa 80-88.
  • [5] Bieniawski, Z.T., 1975; “The point load test in geotechnical practice”, Engineering Geology, 9, M Ipp.
  • [6] Chaput, E., (1976). Türkiye’de Jeolojik ve Jeomorfolojik Tetkik Seyahatleri, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:324, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yay. No:11, 2. Baskı, İstanbul.
  • [7] Dewey, J.F., Pitman, W.C., Ryan, W.B.F., Bonnin, J., 1973. Plate tectonics and evolution of the Alpine system. Geol. Soc. Am. Bull. 84, 3137–3180.
  • [8] Doğaner, S., (1995). “Peribacalarının Turizm Bakımından Önemi”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 30, ss.25-39, İstanbul.
  • [9] Dunham, R. J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture : Am. Assoc. Petroleum Geologists Mem. 1, p. 108-121.
  • [10] Emre, Ö., Güner, Y., (1988). “Ürgüp Yöresi Peribacalarının Morfojenezi”, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 16, s.23-30, Ankara.
  • [11] Erinç, S., (1971). Jeomorfoloji I, Öz Eğitim Yayınları:12, ISBN: 975-8004-21-2, Konya.
  • [12] Folk, R. L., 1962, Spectral subdivision of limestone types : Am. Assoc. Petroleum Geologist Mem. 1, p. 62-84.
  • [13] Gamble, J. C., 1971, Durability-Plasticity Classification of Shales and Other Argillaceous Rocks, Th. D. Thesis, University of Illinois at Urbana-Champaign.
  • [14] Gönençgil, Barbaros, and Osman Sarıgül. "Peltier’e göre Türkiye’nin morfojenetik bölgelerinin belirlenmesi." TÜCAUM 30 (2018): 121-137.
  • [15] Güney, E. (2010), Yerbilim 1: Jeoloji, Literatür Yayınları:592, İstanbul.
  • [16] Güngör, Y., 2008. Celilin peribacaları. T24 Gazetesi.
  • [17] Innocenti, F., Manetti, P., Mazzuoli, G., Pasquare, G., Villari, L., 1982. Anatolia and northwestern Iran. In: Thorpe, R.S. Ed. , Ž . Orogenic Andesites and Related Rocks. Wiley, New York, pp. 327–349.
  • [18] ISRM (1978) Suggested methods for determining tensile strength of rock materials. Suggested method for determining indirect tensile strength by Brazilian test. Commission on Standardization of Laboratory and Field Tests. Z.T. Bieniawski and I. Haweks. Int J Rock Mech Min Sci Geomech Abstr.
  • [19] ISRM Commission on the Classification of Rocks and Rock Masses (1981) Basic geotechnical description of rock masses. Int J Rock Mech Min Sci Geomech Abs 18:85–110.
  • [20] ISRM, 1985; “Point load test, suggestedmethod for determining point load strenght”, Int. J. Rock Mec. Min. Sci. Geomech Abstr. 22, 55-60.
  • [21] İzbırak, R. (1977). Sistematik Jeomorfoloji, Harita Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
  • [22] Keller, J., Jung, D., Eckhardt, F.-J., Kreuzer, H., 1992. Radiomet-ric ages and chemical characterization of the Galatean andesite massif Pontus, Turkey. Acta Vulcanol. Marinelli 2, 267–276.
  • [23] McKenzie, D., 1972. Active tectonics of the Mediterranean Region. Geophys. J.R. Astron. Soc. 30, 109–185.
  • [24] Meteorolojik Arşiv Cihanbeyli - meteoblue, 28 Kasım 2022.
  • [25] Pearce, J.A., Bender, J.F., De Long, S.E., Kidd, W.S.F., Low, P.J., Guner, Y., Saroglu, F., Yılmaz, Y., Moorbath, S., Mitchell, J.G., 1990. Genesis of collision volcanism in Eastern Anatolia, Turkey. J. Volcanol. Geotherm. Res. 44, 189–229.
  • [26] Savaşcin, M.Y., Guleç ¨ ¸, N., 1990. Relationship between magmatic and tectonic activities in western Turkey. In: Sava_cny, M.Y., Eronat, A.H. Eds. , Proceedings of IESCA Cong., 2, Yzmir, Ž . Turkey, pp. 300–313.
  • [27] Şengör, A.M.C., 1980. Türkiye’nin Neotektoniğinin Esasları. Geological Society of Turkey, 40 pp.
  • [28] Tokel, S., 1984. Doğu Anadolu’da kabuk deformasyonu mekanizması ve genç¸ volkanitlerin petrojenezi. Ketin Symposium Proceeding, pp. 121–130 in Turkish with English abstract.
  • [29] Tokel, S., Ercan, T., Akbaşlı, A., Yıldırım, T., Fişekçi, A., Selvi, Y., Ölmez, M., Can, B., 1988. Neogene tholeiitic province of ¨ Central Anatolia: Implications for magma genesis and postcollision lithospheric dynamics. METU Journal of Pure and Applied Sciences 21, 461–477.
  • [30] Yılmaz, Y., 1989. An approach to the origin of young volcanic rocks of western Turkey. In: Şengör, A.M.C. Ed. , Tectonic. Evolution of the Tethyan Region. Kluwer Ac. Pub., pp. 159– 189.
  • [31] Yılmaz, Y., 1990. Comparison of young volcanic associations of western and eastern Anatolia formed under a compressional regime: a review. J. Volcanol. Geotherm. Res. 44, 69–87.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mühendislik
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Niyazi Bilim 0000-0002-6711-0453

Bilgehan Kekeç 0000-0002-1361-1244

Emre Karakaya 0000-0002-3790-8325

Özer Karakayacı 0000-0001-9001-4163

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2023
Gönderilme Tarihi 27 Aralık 2021
Kabul Tarihi 15 Ocak 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 11 Sayı: 2

Kaynak Göster

IEEE N. Bilim, B. Kekeç, E. Karakaya, ve Ö. Karakayacı, “Cihanbeyli-Celil Boğazı (Konya) Peri Bacalarının Araştırılması ve Fiziko-mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi”, KONJES, c. 11, sy. 2, ss. 324–340, 2023, doi: 10.36306/konjes.1048798.
 Kapak Resmi İndir