Öz
Porselen (porcellana) kelimesi ilk olarak Marco Polo tarafından deniz kabuklarını ifade etmek için
kullanılmıştır. Çin’de üretilmiş olan porselen kapları gördüğünde onları da bu deniz kabuklarına
benzerlikleri bakımından porcellana (porselen) olarak adlandırmıştır. Bu kavramın İtalyanca ve
Fransızca karışımı bir lehçe olan Languedoc dilindeki karşılığı “porcelaine,” İtalyanca dilindeki karşılığı
ise “porsellena” dır.
Porselen biblo yapımında genellikle kalıpla şekillendirme yöntemi kullanılmaktadır. Biblo üretiminde
kullanılan porselen malzeme özelliği bakımından sıvı, akışkan, beyaz ve yüksek pişirim
tekniğine uygundur. Üretimi sağlanan porselen biblolar, bisküvi pişirimi sonrasında sır üstü veya
sır altı dekorlama tekniğiyle renklendirilerek alıcısının beğenisine sunulur. Dekoratif üretimler olarak
yaşamlarımızda yer alan bu nesneler, yani biblolar, niteliği itibariyle “kitsch” olarak adlandırılmaktadırlar.
Kitsch en yaygın tanımıyla genel beğeniye hitap eden, duyguyu yüzeyinde barındıran,
çoğunlukla taklit ve seri üretime dayalı olan nesneleri ifade eder. Yoz, rüküş, bayağı gibi tanımlamalarda
karşılık bulan bu kavram “yüksek sanat” ayrıştırılmış zevksiz ve tecimsel ürünler olarak
görülmektedir. Bu bağlamda Jessica Harrison’ın porselen biblo üretimlerindeki sıra dışı yaklaşımlarının,
özellikle beden bütünlüğü bozulmuş ve kana bulanmış olmaları bakımından, kitsch yaklaşımlar
taşıyıp taşımadığı incelenmesi gereği görülmüştür.
Bu araştırmanın örneklem kümesi oluşturulurken seramik sanatçısı Jessica Harrison’un biblolarından
bir seçki yapılmıştır. Sanatçının porselen üretimlerinden olan “Broken Ladies” serisinin
örnekleri kitsch bağlamında irdelenmiştir. Yöntem olarak; elektronik ortamda sanatçıyla soru-cevap
şeklinde yapılan görüşmelerden yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Acartürk, B. (2009). Popüler kültürde kitsch olgusu ve seramik sanatına yansımaları (Doctoral dissertation). DEÜ Güzel Sanatlar Enstitüsü.
- Baykal, B. (2000). Osmanlı porselen sanatı (Doctoral dissertation). Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Boz Sülüşoğlu, G. (2019). Seramik sanatında bilinçdışı anlatım. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu..
- Broch, H., & Musil, R. (2005). The value of kitsch. Studies in 20th & 21st Century Literature, 29(2), 282–301.
- Can, G. (2017). Görsel Sanatlarda avangard ve kitsch. International Journal of Social Science, 10(63), 243–254.
- Carswell, J., Maser, E. A., & Mudge, J. M. (1985). Blue and white: Chinese Porcelain and its Impact on the Western World. University of Chicago.
- Demir, F. G. (2009). Kiç ve plastik sanatlar üzerine. Ütopya Yayınevi.
- Ertan, G., & Sansarcı, E. (2016). Görsel Sanatlarda anlam ve algı. Alternatif Yayıncılık.
- Gündeşlioğlu, H. Ö. (2019). Arayüz: Seramik malzeme ve yapma eylemi bağlamında karşıtlıkların birlikteliği (Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Tasarım Ana Sanat Dalı.
- Harrison, J. (2010). Ruby. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2011). Mairi. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2013). Karen. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014a). Jessica Harrison: Broken. [Sergi]. Jupiter Artland. https://www.jupiterartland.org/art/jessica-harrison-broken/.
- Harrison, J. (2014b). Roberta. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https://jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014c). Ivy. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https://jessicaharrison. studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014d). Rita. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014e). Martha. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014f). Crystal. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014g). Alice. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014h). Rosemary. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https://jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2019a). Erika. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2019b). Helena. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Karakaya, B. (2019). Porselen bibloda Kolaj ve Asamblaj. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 4(9), 23–37.
- Koçak, Ş. (2009). Jingdezhen'de porselen yapımı ve Çin porselen sırları (Doctoral dissertation). DEÜ Güzel Sanatlar Enstitüsü.
- Kulka, T. (2014). Kitsch ve sanat. Altıkırkbeş Yayın.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. & Ed.). Nobel Akademik Yayıncılık.
- Nerdrum, O. (2010). Kitsch üzerine (A. F. Korur, Çev.). Mitos-Boyut Yayınları.
- Onurcan, E., & Avşar, L. (2017). Selçuklu Silisli biblo geleneğinin sanatsal tasarım açısından değerlendirilmesi. Konya Selçuk Üniversitesi.
- Williams, R. (2017). Kültür ve toplum 1780–1950. Iletişim Yayınları.
Öz
The word porcelain (porcellana) was first used by Marco Polo to refer to seashells. When he saw
porcelain vessels produced in China, he also referred to them as porcellana due to their similarity
to these seashells. The Italian and French mixed dialect, Languedoc, equivalent of this term is
“porcelaine,” and the Italian equivalent is “porsellena.”
The molding method is commonly used in porcelain figurine production. Porcelain material,
which is used in the production of trinkets, as a feature it is liquid, fluid, white and suitable for
high firing technique. Porcelain figurines produced are presented to the buyer by coloring them
with overglaze or underglaze decoration techniques after biscuit firing. These objects, figurines,
which are present in our lives as decorative productions, are called kitsch by their nature. Kitsch
refers to objects that appeal to general taste, contain emotion on their surface, and are mostly
based on imitation and mass production. This concept, which finds its counterpart in descriptions
such as vulgar, cheap, and tacky, is seen as tasteless and commercial products that are distinguished
from “good art.” In this context, it has been considered necessary to examine whether
Jessica Harrison's extraordinary approaches in the production of porcelain figurines have kitsch
approaches, especially in terms of their bodily integrity and blood stainedness. In the sample set of this research, a selection was made from the figurines of ceramic artist Jessica Harrison. Examples of the
“Broken Ladies” series, which are porcelain productions of the artist, were examined in the context of kitsch. Electronic interviews
with the artist were used as a method.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Acartürk, B. (2009). Popüler kültürde kitsch olgusu ve seramik sanatına yansımaları (Doctoral dissertation). DEÜ Güzel Sanatlar Enstitüsü.
- Baykal, B. (2000). Osmanlı porselen sanatı (Doctoral dissertation). Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Boz Sülüşoğlu, G. (2019). Seramik sanatında bilinçdışı anlatım. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu..
- Broch, H., & Musil, R. (2005). The value of kitsch. Studies in 20th & 21st Century Literature, 29(2), 282–301.
- Can, G. (2017). Görsel Sanatlarda avangard ve kitsch. International Journal of Social Science, 10(63), 243–254.
- Carswell, J., Maser, E. A., & Mudge, J. M. (1985). Blue and white: Chinese Porcelain and its Impact on the Western World. University of Chicago.
- Demir, F. G. (2009). Kiç ve plastik sanatlar üzerine. Ütopya Yayınevi.
- Ertan, G., & Sansarcı, E. (2016). Görsel Sanatlarda anlam ve algı. Alternatif Yayıncılık.
- Gündeşlioğlu, H. Ö. (2019). Arayüz: Seramik malzeme ve yapma eylemi bağlamında karşıtlıkların birlikteliği (Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Tasarım Ana Sanat Dalı.
- Harrison, J. (2010). Ruby. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2011). Mairi. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2013). Karen. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014a). Jessica Harrison: Broken. [Sergi]. Jupiter Artland. https://www.jupiterartland.org/art/jessica-harrison-broken/.
- Harrison, J. (2014b). Roberta. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https://jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014c). Ivy. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https://jessicaharrison. studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014d). Rita. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014e). Martha. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014f). Crystal. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014g). Alice. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2014h). Rosemary. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https://jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2019a). Erika. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Harrison, J. (2019b). Helena. [Seramik]. Jessica Harrison Collection. https:// jessicaharrison.studio/work/broken-ladies.
- Karakaya, B. (2019). Porselen bibloda Kolaj ve Asamblaj. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 4(9), 23–37.
- Koçak, Ş. (2009). Jingdezhen'de porselen yapımı ve Çin porselen sırları (Doctoral dissertation). DEÜ Güzel Sanatlar Enstitüsü.
- Kulka, T. (2014). Kitsch ve sanat. Altıkırkbeş Yayın.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. & Ed.). Nobel Akademik Yayıncılık.
- Nerdrum, O. (2010). Kitsch üzerine (A. F. Korur, Çev.). Mitos-Boyut Yayınları.
- Onurcan, E., & Avşar, L. (2017). Selçuklu Silisli biblo geleneğinin sanatsal tasarım açısından değerlendirilmesi. Konya Selçuk Üniversitesi.
- Williams, R. (2017). Kültür ve toplum 1780–1950. Iletişim Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Görsel Sanatlar (Diğer) |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Eylül 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 42 |
- Makale Dosyaları
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.