Sağlıkla İlgili Bölümlerde Öğrenim Gören Öğrencilerde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Takviye Edici Gıda Kullanımı Deneyimleri ile Fiziksel Aktivite ve Vücut Farkındalığı Arasındaki İlişkilinin İncelenmesi: Kesitsel Çalışma
Öz
Amaç: Bu çalışmanın amacı, sağlıkla ilgili bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp (GETAT) uygulamalarına ve takviye edici gıda kullanımına ilişkin deneyimlerini belirlenmek ve bu değişkenler ile fiziksel aktivite ve vücut farkındalığı arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem ve Gereçler : Çalışmanın çevrimiçi anket linki bir devlet üniversitenin sağlıkla ilgili bölümlerinde öğrenim gören ön lisans ve lisans öğrencilerine gönderildi. Çevrimiçi anket formu demografik bilgiler, GETAT ve takviye edici gıda deneyimlerine ilişkin sorular, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Formu (UFAA-KF), Vücut Farkındalık Anketini (VFA) içermekteydi. Anketi dolduran 186 katılımcının (150 kadın, 36 erkek) verileri analiz edildi.
Bulgular: Katılımcıların %34,6’sı (n=65) GETAT uygulamaları ve %25,3’ü (n=47) takviye edici gıda deneyimlemişti. En sık deneyimlenen GETAT uygulamaları %22 (n=41) masaj, %10,8 (n=20) meditasyon ve %9,7 (n=18) bitkisel tedavi; en sık kullanılan takviye edici gıda %17,2 (n=32) D vitamini, %14 (n=26) B-12 vitamini ve %7 (n=13) C vitaminiydi. Katılımcıların %68,3’ü (n=127) inaktif, %8,1’i (n=15) minimal aktif ve %23,7’si (n=44) çok aktifti ve VFA skoru ortalama 93,53±15,84’tü. GETAT uygulamaları deneyimleri ile takviye edici gıda kullanımı ile fiziksel aktivite ve vücut farkındalık düzeyleri arasında ilişki saptanmadı (p>0,05).
Sonuç: Sağlık hizmet sağlayıcılarında da GETAT uygulamaları ve gıda takviyeleri kullanımındaki artış sağlıkla ilişkili bölümlerin müfredatına bu uygulamaların entegre edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Ayrıca sağlıkla ilgili bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının arttırılması konusunda farkındalıkları arttırılabilir.
Anahtar Kelimeler
Besin destekleri Geleneksel tıp Öğrenciler Tamamlayıcı tedaviler
Etik Beyan
Etik kurul onayı Pamukkale Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan (Tarih: 15.11.2022, Sayı: 16) alındı.
Destekleyen Kurum
-
Teşekkür
-
Kaynakça
- 1. Ng JY, Dhawan T, Dogadova E, Taghi-Zada Z, Vacca A, Wieland LS, et al. Operational definition of complementary, alternative, and integrative medicine derived from a systematic search. BMC Complement Med Ther. 2022;22(1):104.
- 2. Sağlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Geleneksel, Tamamlayıcı ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Dairesi Başkanlığı. [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https:// shgmgetatdb.saglik.gov.tr/TR,24683/geleneksel-ve-tamamlayici- tip-nedir.html
- 3. Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile sağlığı merkezine başvuranların geleneksel/alternatif tıpla ilgili görüşleri ve kullanım durumu. TAF Prev Med Bull. 2016;15(2):75.
- 4. Şimşek B, Yazgan-Aksoy D, Calik-Basaran N, Taş D, Albasan D, Kalaycı MZ. Mapping Traditional and Medicine in Türkiye. EuJIM. 2017;15:68-72.
- 5. Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği (Tebliğ No: 2013/49) [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihrist- DetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=18729&MevzuatTertip= 5
- 6. Kılıç Kanak E, Öztürk SN, Özdemir Y, Asan K, Öztürk Yılmaz S. Gıda takviyeleri kullanım alışkanlıklarının değerlendirilmesi. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. 2021;10(1):168- 77.
- 7. Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği. Gıda takviyesi kullanımı ve beslenme alışkanlıkları ölçümü anketi-Aralık 2020. [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https:// gtbd.org.tr/gida-takviyesi-kullanimi-ve-beslenme-aliskanliklari- olcumu-anketi-aralik-2020/
- 8. Farhud DD. Impact of lifestyle on health. Iran J Public Health. 2015;44(11):1442-4.
- 9. Canales-Ronda P, Küster-Boluda I, Vila-López N. Healthy lifestyle and complementary and alternative medicine. Holist Nurs Pract. 2021;10.1097/ HNP.0000000000000476.
- 10. Dickinson A, Blatman J, El-Dash N, Franco JC. Consumer usage and reasons for using dietary supplements: report of a series of surveys. J Am Coll Nutr. 201433(2):176-82.
- 11. Goston JL, Correia MI. Intake of nutritional supplements among people exercising in gyms and influencing factors. Nutrition. 2010;26(6):604-11.
- 12. Boldi A, Rapp A. Quantifying the Body: Body Image, Body Awareness and Self-Tracking Technologies. Wac K, Wulfovich S, editor. Quantifying Quality of Life. Health Informatics. Springer, Cham. 2022. p.189-207.
- 13. Peng Y, Xie H. Analysis of the effects of Complementary and Alternative Medicine (CAM) methods to decrease body image dissatisfaction among young women during 2015-2020 and a research protocol. CCMP. 2021;1(1):100007.
- 14. Kalkışım ŞN, Erden A, Kanber Uzun Ö, Ertemoğlu Öksüz C, Zihni NB, Çan MA. Relationship between body awareness level and musculoskeletal pain complaints, physical activity level and emotional status in healthy people. Acta Neurol Belg. 2022;10.1007/s13760-022-02056-2.
- 15. Hausenblas HA, Fallon EA. Exercise and body image: A meta-analysis. Psychology & Health. 2006;21(1):33-47.
- 16. Saglam M, Arikan H, Savci S, Inal-Ince D, Bosnak-Guclu M, Karabulut E, et al. International physical activity questionnaire: reliability and validity of the Turkish version. Percept Mot Skills. 2010;111(1):278-84.
- 17. Karaca S, Bayar B. Turkish version of body awareness questionnaire: validity and reliability study. Turk J Physiother Rehabil. 2021;32(1):44-50.
- 18. Tangkiatkumjai M, Boardman H, Walker DM. Potential factors that influence usage of complementary and alternative medicine worldwide: a systematic review. BMC Complement Med Ther. 2020;20(1):363.
- 19. Bailey RL, Gahche JJ, Miller PE, Thomas PR, Dwyer JT. Why US adults use dietary supplements. JAMA Intern Med. 2013;173(5):355-61.
- 20. Wierzejska RE. Dietary supplements-for whom? The current state of knowledge about the health effects of selected supplement use. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(17):8897.
- 21. Yeyinli N, Çağındı Ö, Dedeoğlu M, İnce C, Köse E. Türkiye’de ve dünyada takviye edici gıdalara genel bir bakış. Gıda. 2022;47(4):576-90.
- 22. World Health Organization. ( 2019) . WHO global report on traditional and complementary medicine 2019. World Health Organization. [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https://apps.who.int/iris/handle/10665/312342
- 23. Awad AI, Al-Ajmi S, Waheedi MA. Knowledge, perceptions and attitudes toward complementary and alternative therapies among Kuwaiti medical and pharmacy students. Med Princ Pract. 2012;21(4):350-4.
- 24. Babar MG, Syed SH, Naing CM, Hamzah NHB. Perceptions and self-use of Complementary and Alternative Medicine (CAM) among Malaysian dental students. EuJIM. 2012;4(1):e63-9.
- 25. Çamurdan Ç, Gül A. Complementary and alternative medicine use among undergraduate nursing & midwifery students in Türkiye. Nurse Educ Pract. 2013;13(5):350- 4.
- 26. Khan A, Ahmed ME, Aldarmahi A, Zaidi SF, Subahi AM, Al Shaikh A, Alghamdy Z, Alhakami LA. Awareness, self- use, perceptions, beliefs, and attitudes toward Complementary and Alternative Medicines (CAM) among health professional students in King Saud bin Abdulaziz University for Health Sciences Jeddah, Saudi Arabia. Evid Based Complement Alternat Med. 2020;2020:7872819.
- 27. Köse E, Oturak G, Ekerbiçer H. Bir grup tıp fakültesi öğrencisinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumu ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi. 2021;11(2):373-380.
- 28. Senol Y, Erdemli B, Demirezen M. Tıp fakültesi öğrencilerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp hakkındaki bilgi ve davranışlarının incelenmesi. ACMJ. 2020;2(1):6-12.
- 29. Ozlu A, Alkan S, Dindar Demiray EK, Hatice O, Senol Akar S. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp ve ilişkili enfeksiyon kontrol önlemleri hakkında bilgi düzeylerinin incelenmesi. DEU Tıp Derg. 2022;36(1):25-34.
- 30. Kafadar D, Sayın E, Çelik İH. Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların vitamin / mineral destekleri ile ilgili bilgi ve tutumları. TJTFP. 2020;11(2): 56-67.
- 31. Alpdemir M, Alpdemir MF. Vitamin D deficiency status in Türkiye. Int J Med Biochem. 2019;2(3):118-31.
- 32. 3Yılmaz S. Vitamin B12 Yetersizliğine Yaklaşım. Konuralp Tıp Dergisi 2019;11(3): 482-8.
- 33. Nahin RL, Dahlhamer JM, Taylor BL, Barnes PM, Stussman BJ, Simile CM, Blackman MR, Chesney MA, Jackson M, Miller H, McFann KK. Health behaviors and risk factors in those who use complementary and alternative medicine. BMC Public Health. 2007;7:217.
- 34. Palasuwan A, Margaritis I, Soogarun S, Rousseau AS. Dietary intakes and antioxidant status in mind-body exercising pre- and postmenopausal women. J Nutr Health Aging. 2011;15(7):577-84.
- 35. Walker BF, Armson A, Hodgetts C, Jacques A, Chin FE, Kow G, Lee HJ, Wong MK, Wright A. Knowledge, attitude, influences and use of complementary and alternative medicine (CAM) among chiropractic and nursing students. Chiropr Man Therap. 2017;25:29.
Investigation of the Relationship Between Traditional and Complementary Medicine Practices and Supplementary Food Use Experiences and Physical Activity and Body Awareness Among Students Studying in Health-Related Departments: A Cross-Sectional Studys
Öz
Purpose: The aim of this study is to determine the experiences of the students studying in health-related departments regarding traditional and complementary medicine TCAM practices and use of dietary supplements, and to examine the relationship between these variables and physical activity and body awareness..
Method: The online questionnaire link of the study was sent to associate and undergraduate students studying in health-related departments of a state university. The online questionnaire included questions about demographic information, items about TCAM and dietary supplements, International Physical Activity Questionnaire-Short Form (IPAQ-FF), Body Awareness Questionnaire (BAQ). The data of 186 students (150 females, 36 males) who completed the questionnaire were analyzed.
Results: A total of 34.6% (n=65) of the participants experienced TCAM applications and 25.3% (n=47) had dietary supplementation experience. The most commonly experienced TCAM practices were 22% (n=41) massage, 10.8% (n=20) meditation, and 9.7% (n=18) phytotherapy; the most commonly used supplements were vitamin 17.2% (n=32) D, 14% (n=26) vitamin B-12, and 7% (n=13) vitamin C. 68.3% (n=127) of the participants were inactive, 8.1% (n=15) were minimally active, and 23.7% (n=44) were very active, with a mean BAQ score of 93.53±15.84. There was no relationship between the experiences of TCAM practices, use of dietary supplements, and physical activity and body awareness (p>0.05).
Conclusion: The increase in the use of TCAM practices and dietary supplements in health care providers reveals the necessity of integrating these practices into the curriculum of health-related departments. In addition, the awareness of students studying in health-related departments about increasing healthy lifestyle behaviors could be increased.
Anahtar Kelimeler
Complementary therapies Dietary supplements Students Traditional medicine
Etik Beyan
Ethics committee approval was obtained from Pamukkale University Non-Invasive Clinical Research Ethics Committee (15.11.2022/16).
Destekleyen Kurum
-
Teşekkür
-
Kaynakça
- 1. Ng JY, Dhawan T, Dogadova E, Taghi-Zada Z, Vacca A, Wieland LS, et al. Operational definition of complementary, alternative, and integrative medicine derived from a systematic search. BMC Complement Med Ther. 2022;22(1):104.
- 2. Sağlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Geleneksel, Tamamlayıcı ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Dairesi Başkanlığı. [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https:// shgmgetatdb.saglik.gov.tr/TR,24683/geleneksel-ve-tamamlayici- tip-nedir.html
- 3. Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile sağlığı merkezine başvuranların geleneksel/alternatif tıpla ilgili görüşleri ve kullanım durumu. TAF Prev Med Bull. 2016;15(2):75.
- 4. Şimşek B, Yazgan-Aksoy D, Calik-Basaran N, Taş D, Albasan D, Kalaycı MZ. Mapping Traditional and Medicine in Türkiye. EuJIM. 2017;15:68-72.
- 5. Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği (Tebliğ No: 2013/49) [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihrist- DetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=18729&MevzuatTertip= 5
- 6. Kılıç Kanak E, Öztürk SN, Özdemir Y, Asan K, Öztürk Yılmaz S. Gıda takviyeleri kullanım alışkanlıklarının değerlendirilmesi. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. 2021;10(1):168- 77.
- 7. Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği. Gıda takviyesi kullanımı ve beslenme alışkanlıkları ölçümü anketi-Aralık 2020. [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https:// gtbd.org.tr/gida-takviyesi-kullanimi-ve-beslenme-aliskanliklari- olcumu-anketi-aralik-2020/
- 8. Farhud DD. Impact of lifestyle on health. Iran J Public Health. 2015;44(11):1442-4.
- 9. Canales-Ronda P, Küster-Boluda I, Vila-López N. Healthy lifestyle and complementary and alternative medicine. Holist Nurs Pract. 2021;10.1097/ HNP.0000000000000476.
- 10. Dickinson A, Blatman J, El-Dash N, Franco JC. Consumer usage and reasons for using dietary supplements: report of a series of surveys. J Am Coll Nutr. 201433(2):176-82.
- 11. Goston JL, Correia MI. Intake of nutritional supplements among people exercising in gyms and influencing factors. Nutrition. 2010;26(6):604-11.
- 12. Boldi A, Rapp A. Quantifying the Body: Body Image, Body Awareness and Self-Tracking Technologies. Wac K, Wulfovich S, editor. Quantifying Quality of Life. Health Informatics. Springer, Cham. 2022. p.189-207.
- 13. Peng Y, Xie H. Analysis of the effects of Complementary and Alternative Medicine (CAM) methods to decrease body image dissatisfaction among young women during 2015-2020 and a research protocol. CCMP. 2021;1(1):100007.
- 14. Kalkışım ŞN, Erden A, Kanber Uzun Ö, Ertemoğlu Öksüz C, Zihni NB, Çan MA. Relationship between body awareness level and musculoskeletal pain complaints, physical activity level and emotional status in healthy people. Acta Neurol Belg. 2022;10.1007/s13760-022-02056-2.
- 15. Hausenblas HA, Fallon EA. Exercise and body image: A meta-analysis. Psychology & Health. 2006;21(1):33-47.
- 16. Saglam M, Arikan H, Savci S, Inal-Ince D, Bosnak-Guclu M, Karabulut E, et al. International physical activity questionnaire: reliability and validity of the Turkish version. Percept Mot Skills. 2010;111(1):278-84.
- 17. Karaca S, Bayar B. Turkish version of body awareness questionnaire: validity and reliability study. Turk J Physiother Rehabil. 2021;32(1):44-50.
- 18. Tangkiatkumjai M, Boardman H, Walker DM. Potential factors that influence usage of complementary and alternative medicine worldwide: a systematic review. BMC Complement Med Ther. 2020;20(1):363.
- 19. Bailey RL, Gahche JJ, Miller PE, Thomas PR, Dwyer JT. Why US adults use dietary supplements. JAMA Intern Med. 2013;173(5):355-61.
- 20. Wierzejska RE. Dietary supplements-for whom? The current state of knowledge about the health effects of selected supplement use. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(17):8897.
- 21. Yeyinli N, Çağındı Ö, Dedeoğlu M, İnce C, Köse E. Türkiye’de ve dünyada takviye edici gıdalara genel bir bakış. Gıda. 2022;47(4):576-90.
- 22. World Health Organization. ( 2019) . WHO global report on traditional and complementary medicine 2019. World Health Organization. [Erişim tarihi: 28 Mart 2023]. Erişim linki: https://apps.who.int/iris/handle/10665/312342
- 23. Awad AI, Al-Ajmi S, Waheedi MA. Knowledge, perceptions and attitudes toward complementary and alternative therapies among Kuwaiti medical and pharmacy students. Med Princ Pract. 2012;21(4):350-4.
- 24. Babar MG, Syed SH, Naing CM, Hamzah NHB. Perceptions and self-use of Complementary and Alternative Medicine (CAM) among Malaysian dental students. EuJIM. 2012;4(1):e63-9.
- 25. Çamurdan Ç, Gül A. Complementary and alternative medicine use among undergraduate nursing & midwifery students in Türkiye. Nurse Educ Pract. 2013;13(5):350- 4.
- 26. Khan A, Ahmed ME, Aldarmahi A, Zaidi SF, Subahi AM, Al Shaikh A, Alghamdy Z, Alhakami LA. Awareness, self- use, perceptions, beliefs, and attitudes toward Complementary and Alternative Medicines (CAM) among health professional students in King Saud bin Abdulaziz University for Health Sciences Jeddah, Saudi Arabia. Evid Based Complement Alternat Med. 2020;2020:7872819.
- 27. Köse E, Oturak G, Ekerbiçer H. Bir grup tıp fakültesi öğrencisinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumu ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi. 2021;11(2):373-380.
- 28. Senol Y, Erdemli B, Demirezen M. Tıp fakültesi öğrencilerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp hakkındaki bilgi ve davranışlarının incelenmesi. ACMJ. 2020;2(1):6-12.
- 29. Ozlu A, Alkan S, Dindar Demiray EK, Hatice O, Senol Akar S. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp ve ilişkili enfeksiyon kontrol önlemleri hakkında bilgi düzeylerinin incelenmesi. DEU Tıp Derg. 2022;36(1):25-34.
- 30. Kafadar D, Sayın E, Çelik İH. Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların vitamin / mineral destekleri ile ilgili bilgi ve tutumları. TJTFP. 2020;11(2): 56-67.
- 31. Alpdemir M, Alpdemir MF. Vitamin D deficiency status in Türkiye. Int J Med Biochem. 2019;2(3):118-31.
- 32. 3Yılmaz S. Vitamin B12 Yetersizliğine Yaklaşım. Konuralp Tıp Dergisi 2019;11(3): 482-8.
- 33. Nahin RL, Dahlhamer JM, Taylor BL, Barnes PM, Stussman BJ, Simile CM, Blackman MR, Chesney MA, Jackson M, Miller H, McFann KK. Health behaviors and risk factors in those who use complementary and alternative medicine. BMC Public Health. 2007;7:217.
- 34. Palasuwan A, Margaritis I, Soogarun S, Rousseau AS. Dietary intakes and antioxidant status in mind-body exercising pre- and postmenopausal women. J Nutr Health Aging. 2011;15(7):577-84.
- 35. Walker BF, Armson A, Hodgetts C, Jacques A, Chin FE, Kow G, Lee HJ, Wong MK, Wright A. Knowledge, attitude, influences and use of complementary and alternative medicine (CAM) among chiropractic and nursing students. Chiropr Man Therap. 2017;25:29.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 20 Mart 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Eylül 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 14 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
SMJ'de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı kapsamında lisanslanır