Araştırma Makalesi
Konya İlinde Bulunan Beden Eğitimi Öğretmenleri, Antrenör Ve Sporcuların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi
Öz
Araştırmaya; Konya ilinde bulunan beden eğitimi öğretmeni, antrenör ve sporcuların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesidir. Çalışmada sporun içinde yer alan ancak üç farklı statüde olan kişilerin sağlıklı yaşam biçimlerine olan düşüncelerini ortaya koyarak alt boyutları da dikkate alınarak ilgili alan literatürüne katkı sağlanması hedeflenmektedir. Araştırmanın örneklemini Konya ilinde bulunan 98 beden eğitimi öğretmeni, 98 antrenör ve 135 sporcu oluşturmuştur. Veriler isimsiz olarak Google Anket üzerinden davet usulü ile gerçekleştirilmiştir. Ankette kullanılan Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD) Ölçeği; 1987'de Walker ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. Esin tarafından ölçeğin Türkiye'de geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. SYBD ölçeği, toplam 48 sorudan oluşmuştur. 6 alt boyutu vardır. Ölçekteki sorular, bireylerin sağlıklı yaşam biçimi ile ilişkili olarak sağlığını geliştiren davranışlarını ölçmektedir. Katılımcıların sosyo-demografik özelliklerin tamamlayıcı istatistikleri ve anlam düzeyleri ki-kare uygunluk testi ile değerlendirilmiş olup, alt boyutları toplam puanlarının meslek gruplarına göre farklılığına ilişkin Kruskal Wallis Testi sonucu tüm istatistiksel analizler için anlamlılık düzeyi olarak p <0.05 kabul edilmiştir. SYBD ölçeği alt boyutlarından tinsellik, beslenme, fiziksel aktivite, sağlık sorumluluğu ve stres yönetimi toplam puanlarını ile gruplar arasında anlamlı bir farklılık görülmektedir. Ölçeğin alt boyutlarından kişiler arası ilişki ile meslek grupları arasında ise herhangi bir farklılık bulunamamıştır. Sonuç olarak; Farklı statülerde sporun içinde aktif yer alan bu grupların toplumda rol modelleri olan sağlıklı olma davranış düzeyinin çoğaltılması için teşvik edilmelidir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arkanoç, S. (1993). Grup İlişkileri 1. Baskı, İstanbul: Alfa Basın Yayın Dağıtım, 4-6.
- Aydın, Ş. ve Örnek A.Ş.(2008). Kriz ve Stres Yönetimi. Stres Yönetimi, Stresin Kavramsal Boyutu. 2. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık,
- Aydınlı, F., (2001). Stres ve Hemşirelik. Model 3,
- Bahar, Z. Beşer, A. Gördes, N. Ersin, F. ve Kıssal, A. (2008). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II’ nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. C.U. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1).
- Baltaş, A., Baltaş, Z. (1996). Stres ve Başa Çıkma Yolları, İstanbul: Remzi Kitapevi, 56-61.
- Baltaş, Z. (2000). Sağlık ve Hastalık Anlayışları. Sağlık Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi,
- Baltaş, Z. (2008). Sağlık Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş,
- Başer, E. (1986). Uygulamalı Spor Psikolojisi, Ankara: Bilimsel Spor Yayınlar.
- Baysal, A., (1998). “Sağlıklı Beslenme: Uzmanların Önerisi ve Tüketici Algılaması” Beslenme ve Diyet Dergisi
- Beckmann, M. (1989). Nursing Assesment Health Promotion Strateqies Through The Life Span, Fourth Edition, Jodith Procter Zentner Apele Large,
- Bidlack, W.R. (1996). Interrelationships Of Food, Nutrition, Diet And Health: The National Association Of State Universities And Land Grant Colleges White Paper. J Am Coll Nutr;
- Bilgiç. H., Korkmaz. A. ve Öter. Ş. (2003). Sağlıklı Bir Hayat İçin Yaşam Boyu Spor. Ankara: GATA Basımevi.
- Birol, L. (2004). Sağlık ve Hastalık Kavramı, Hemşirelik Süreci, 6. Basım, İzmir: Etki Matbaacılık,
- Bozhüyük, A. (2010). Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
- Çakır, B., Toprak İ., Yüksel B. (Eds ) (2002). Saha Personeli için Toplum Beslenme Programı Eğitim Materyali. Ankara: Onur Matbaacılık Ofset Ltd. Sti. 3. Baskı.
- Çeyiz, S., (2007). Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dallı, Yüksek Lisans Tezi.
- Daley, A.J., (2002). School Based Physical Activity in the United Kingdom: Can ItCreate Physically Active Adults?. Quest, 54, 21-33.
- Demir, E., (2015). Spor Bilimlerine Giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Doğan, O., (2004). Spor Psikolojisi Ders Kitabı, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları
- Edelman, CL., Mandle CL. (2002). Health Promation. Toronto: Mosby Company,
- Erkan, N., (1998) Yaşam Boyu Egzersiz Ankara: Bagırgan Yayımevi,
- Ersoy, G. (1995). Sağlıklı Yaşam, Spor ve Beslenme Ankara: Gençlik ve Spor Müdürlüğü Yayını,
- Ertop, N. G., Yilmaz, A., ve Erdem, Y. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,
- Ferguson, KJ. (1998). Health behaviour. Wallace RB. Public Health ve Preventive Medicine. 14. Basım Stamford: Appleton & Lange,
- Gochman, D, S. (1988). Health Behavior Emerging Research Perspectives New York: Plenum Pres.
- Graham, G., Lafollette, H. (1989). Person to person. Philadelphia: Temple University Press.
- Güney, G.,(2015). Örgütsel Stres Kaynaklarının Çalışanlar Üzerine Etkileri ve Stres Yönetimi, Isparta Adliye Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Güngörmüş, Z. (2001). Bilinçsiz Ve Reçetesiz İlaç Kullanımı İle Sağlık Sorumluluğu Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Tez, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı.
- Hovardaoğlu, S. ( 1995). Kişiler Arası İlişkiler Ve Davranış Bozuklukları. Kriz Dergisi,
- İmamoğlu, O. (1992). Spor sağlık ilişkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
- İnfal, S. (2016). Halk Sağlığı Esenlik Ölçeği: Türkçe Versiyonu Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
- Karadeniz, G., Uçum, E. Y., Dedeli, Ö. ve Karaağaç, Ö., (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin,
- Kavas, A., (2003). Sağlıklı Yaşam İçin Doğru Beslenme. 3. Basım, İstanbul: Literatür Yayıncılık, 6-15.
- Küçükberber, N. (2010). Kalp Hastalarında Yaşam Kalitesi ve Sağlıklı Yaşam. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Lancaster, J., Stonhope, M. (1993). Community Health Nursing Process And Practice For Promoting Health, Washington: Mosby Company,
- Lusk, S. L., Kerr, M.J., Ronis, D. L. (1994). Test Of Health Promotion Model As A Causal Model Of Worker’s Use Of Hearing Protection, Nursing Research, May/June,
- Maurer, F. And Smith, C. (2000). Community Health Nursing Theory And Practice, Wb. Sounders Company Ocakçı, A. (2003). Sağlığın korunma ve geliştirilmesinde hemşirelik hizmetlerinin rolü. Sağlık ve Toplum Dergisi,
- Özcan, S. Bozhüyük, A., (2016). Çukurova Üniversitesi sağlık bilimleri öğrencilerinin sağlıklı yaşam davranışları. Çukurova Medical Journal,
- Öztek, Z. (2001). Sağlık Kavramı Ve Sağlık Hizmetleri. Yeni Türkiye Dergisi,
- Pahalank, C. (1991). Determinants Of Health-Promotive Behaviors: A Review Of Current Research . Nursing Clinics Of North America, December,
- Pender, N. J. (1987). Health Promoting İn Nursing Practice. 2. Ed. California:Norwalk.
- Pender, N. J., (1996). Health Promotion İn Nursing Practice (3rd Ed.). Connecticut: Appleton & Lange Stanford.
- Pender, N.J., Barkauskas,V.H., Hayman, L., Rice V.H. And Anderson E.T., (1992). Health Promotion And Disease Prevention: Toward Excellence İn Nursing Practice And Education. Nursing Outlook.
- Pender, N. J., Murdaugh, C.L. And Parsons, M. A., (2002). Health Promotion İn Nursing Practise. 4. Ed. New Jersey: Prentice Hall.
- Pender, N. J., Walker, S.N., Sechrist, K.R, And Frank-Stromborg, M. (2003). Predicting Healthpromoting Lifestyles İn The Workplace.
- Peterson, A.,(2007). Get Moving! Physical Activity Counseling In Primary Care. Journal Of The American Academy Of Nurse Practitioners.
- Rgn, Hans., (1995) Health Promotion: A Concept Analysis. Journal Of Advanced Nursing, Smith, C.M. , Maurer, Fa., (2000). Community Health Nursing Theory And Practice. 2ed, Wb Saunders Company.
- Spellbring, A. M. (1991). Nursing’s Role İn Health Promotion : An Overwiew. Nursing Clinic North Of America.
- Tambağ, H., (2013). Yaşlılarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Yaşam Doyumu. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi,
- Tayar, M. , Korkmaz, Nh. (2007). Beslenme Sağlıklı Yaşam. 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayın. Us Dept Of Health And Human Services. (1980). Promoting Health/Preventing Disease: Objectives For The Nation. Government Printing Office.
- Tiryaki, K. (2013). Üniversitede Görev Yapan Akademik Personelin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Velioğlu, Perihan. (1999) Hemşirelikte Temel Kavram Ve Kuramlar, İstanbul: Alas Ofset,
- Yardım, N., Gögen, S. Ve Mollahaliloğlu, S. (2009). Sağlığın Geliştirilmesi: Dünyada Ve Türkiye’de Mevcut Durum. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi,
- Yücesan, Selçuk. (1999) Besin Tüketimindeki Değişimler Ve Yeni Eğilimler Türk Mutfak Kültürünü Araştırma Ve Tanıtma Vakfı, Yayın No:23,
- Who (World Health Organization). (E.T. 3.10.2022). Basic Documents. Forty-Eighth Edition, Italy 1.
- Http://Www.Who.İnt/Whr/2002/En/Whr02_Ch4.Pdf
- Http://Www.Dersimiz.Com/Meslekler-Hakkinda-Bilgiler/Beden Egıtımı Ogretmenı-21835.Html (E.T.12.10.2022)
- Https://Www.Hurriyet.Com.Tr/Egitim/Spor-Nedir-Ve-Faydalari-Nelerdir-Sporcu-Kime-Denir-41815269 (E.T. 10.10.2022)
- Https://eniyimeslekler.com/Sporcu-Nedir-Nasil-Olunur/ (E.T.11.10.2022)
Toplam 59 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Egzersiz ve Spor Bilimleri |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 21 Haziran 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Temmuz 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 2 Sayı: 2 |
