Kamusal alanda görsel algılama çalışmaları alanın tasarımsal özelliklerinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada Elazığ kentinde yer alan Balakgazi park tasarımının peyzaj mimarı ve mimarlık disiplininde eğitim alan bireyler tarafından görsel algı değerlendirmesi yapılması amaçlanmıştır. Çalışmanın yöntemi 4 aşamadan oluşmaktadır. (1) Tasarımın değerlendirilmesinde etkili olabilecek hoşnutluk, heyecan ve hakimiyet duyguları ile ilgili sıfat çiftlerinin belirlenmesi, (2) Görsel algı anketlerinin hazırlanması, (3) Anlamsal farklılaşım tekniği ile görsel algılarının belirlenmesi. Bu aşamada birinci aşamada belirlenen 18 adet sıfat çifti 7’li Likert ölçeği ile katılımcılar tarafından derecelendirilmiştir (1=Negatif, 7=Pozitif). (4) Elde edilen verilerin istatistiksel analizlerinin gerçekleştirilmesi. Bu aşamada katılımcı algılarında baskın olan sıfat çiftlerinin gruplanmasında açımlayıcı faktör analizinden (AFA) ve faktörlerin sosyodemogrofik özelliklere göre (cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi, vb.) değişiminin saptanmasında MANOVA’dan faydalanılmıştır. Çalışmada 107’si peyzaj mimarı 98’i mimar olmak üzere 207 katılımcıya ait cevaplar değerlendirilmiştir. Her iki gruba ait veriler ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Buna göre peyzaj mimarları tarafından Balakgazi parkında sıfat çiftlerinde en düşük puanı "Sıkıcı-İlginç" (2.74) almışken en yüksek puanı "Karmaşık-Sade" (4.67) almıştır. Mimarlarda ise en düşük değeri "Yetersiz yeşil-Yeşil" (3.19) sıfat çifti alırken en yüksek puanı "Karmaşık-Sade" (4.48) almıştır. Genel olarak peyzaj mimarları sıfat çiftlerine daha düşük puanlar vermişlerdir. AFA sonucunda peyzaj mimarları Balakgazi parkının değerlendirilmesinde etkili olan sıfat çiftleri “Heyecan” ve “Hoşnutluk ve Hakimiyet” olmak üzere 2 faktör grubu altında toplanmıştır. Mimarlar ise “Heyecan ve Hakimiyet” ve “Heyecan” olmak üzere 2 faktör grubu belirlemiştir. MANOVA sonuçlarına göre ise katılımcıların cinsiyetlerine ve alanda daha önce bulunmalarına göre faktör gruplarının belirlenmesinde istatistiksel bir farklılık tespit edilmezken (p>0,05), tasarımdaki farklı seviyede olmalarına göre yanıtlarında farklılıklar tespit edilmiştir (p<0,05).
Anlamsal farklılaşım tekniği görsel algılama faktör analizi MANOVA
Visual perception studies in the public space are important in improving and developing any space’s design features. This study aims to evaluate landscape architects’ and architects’ visual perception of Balakgazi park design in the city of Elazig. Study methodology consists of four stages: (1) Determining the adjective pairs related to the feelings of pleasure, excitement, and dominance that are effective in evaluating the design; (2) Preparation of visual perception questionnaires; (3) Determination of visual perceptions with semantic differentiation technique. At this stage, the determined 18 adjective pairs were rated by the participants according to the 7-point Likert scale (1=Negative, 7=Positive). (4) Statistical analysis of the obtained data. At this stage, exploratory factor analysis (EFA) was used to group the predominant adjective pairs in participant perceptions. MANOVA was used to determine whether the factors changed according to the socio-demographic characteristics of participants (gender, age, education level, etc.). In this study, the responses of 207 participants, 107 of them landscape architects and 98 architects, were evaluated. The data obtained from both groups were evaluated separately. The main results show that “Uninteresting-Interesting” got the lowest score (2.74), and the highest score was “Complex-Simple” (4.67) in the adjective pairs in Balakgazi park by the landscape architects. On the other hand, in architects, “Insufficient Green-Green” (3.19) has the lowest value, while the highest score is “Complex-Simple” (4.48). Landscape architects generally negatively evaluated the adjective pairs. As a result of the EFA, the adjective pairs were grouped under two-factor groups: “Excitement” and “Pleasure and Dominance” according to landscape architects. On the other hand, architects determined two-factor groups: “Excitement and Dominance” and “Excitement”. MANOVA results show that while there was no statistical difference in the determination of the factor groups according to gender and whether participants had seen the Balakgazi park (p>0.05), there were differences in their responses according to their levels of design education (p<0.05).
Factor analysis MANOVA semantic differential techniques visual perception
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Mimarlık |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Şubat 2023 |
Kabul Tarihi | 21 Ekim 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |
Artium is an OAJ supported by Hasan Kalyoncu University
Open access articles in Artium are licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDeriatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/