Kamu Hizmet Alanının Fiziksel Erişilebilirlik Açısından Değerlendirilmesi: Pamukkale Belediyesi Örneği
Öz
Bu araştırmanın konusu, yerel yönetimlerin kamu hizmeti alanlarında fiziksel erişilebilirlik için yaptıkları mekansal düzenlemelerin "standartlara uygunluk" kapsamında değerlendirmektir. Araştırma Pamukkale Belediyesi ana yerleşim alanında gerçekleştirilmiştir. Öncelikle araştırma alanı erişilebilirlik için geliştirilmiş standartlar çerçevesinde analiz edilmiştir. Yasal dayanaklar çerçevesinde fiziksel mekanın erişilebilirlik açısından düzenlenmesine rağmen eksikliklerinin olduğu, standartların tüm ölçütlerinin dikkate alınmadan düzenlemelerinin yapıldığı, sorunlu alanlarda iyileştirmelerinin yapılmadığı, erişilebilirliğin sürdürülmesi için gerekli olan kontrol ve denetim eksikliğinin olduğu görülmüştür. Tüm kullanıcıların hareketlilik gereksiniminin karşılanabilmesine yönelik erişilebilirlik düzeyinin iyileştirilmesi gereken noktalara alan özelinde öneriler getirilmiştir. Bu çalışma ile özellikle yerel yönetimlerce öncelikli olarak kendi yapılı çevrelerinin engelsiz kullanılabilirliği için fiziksel erişilebilirlik standartları temelinde her bir standart dikkate alınarak bütüncül olarak tamamlanması ve kullanımlarının izlenerek sürdürülmesi gerekliliği ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler
fiziksel erişilebilirlik yerel yönetim fiziksel mekan iyileştirme erişilebilirlik standartları
Teşekkür
Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı yüksek lisans öğrencileri Esra Seçkin’e ve Büşra Kaçar’a katkılarından dolayı teşekkür ederim.
Kaynakça
- Berkün, S. (2016). Avrupa Kentsel Şartı’nın Kentlerdeki Özürlü ve Sosyo Ekonomik Bakımdan Engellilere Yönelik İlkeleri ve Bursa Kentinde Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Erişilebilirliği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 61-72.
- Bıçkı, D., Şale, A.G.H. Y. & Ak, A.G.D. (2016). Herkes İçin Erişilebilir Kentler: Muğla Örneği. International Journal of Social Science, 51, 449-470.
- Çağlar, S. (2012). Engellilerin Erişebilirlik Hakkı ve Türkiye’de Erişebilirlikleri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61(2), 541-598.
- Elmalı, D. (2019). Avrupa’daki Erişilebilirlik Uygulamaları: Borås ve Cardıff Örneklerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19: 43, 33-60. ISSN: 2148-9424
- Kalaycı, S. & Akin, A. (2019). Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Hizmetlerde Belediyelerin Yeri: Malatya Büyükşehir Belediyesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 663-674.
- Kaplan, H., Öztürk, M. (2004). Engelliler, Kamu Mekanı ve Engelsiz Tasarım: Kamusal İç Mekanlarda İrdelenmesi İçin Bir Çerçeve. Planlama, 2, 67-74.
- Kaplan, H., Yüksel, Ü., Gültekin, A. B., Güngör, C., Karasu, N. ve Çavuş, M. (2011). Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları 49, Ankara.
- Kavak, M. (2010), Evrensel Tasarım Yaklaşımı Bağlamında Kamusal Mekânlar: Harbiye Kongre Vadisi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s. 212.
- Menda, E., Balkan N., Berktay N. (2013), Engelsiz Türkiye İçin: Yolun Neresindeyiz?, Mevcut Durum ve Öneriler (Yönetici Özeti), Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Ökten G. (2018). Evrensel Tasarım İlkeleri Doğrultusunda Engelsiz Üniversite Kampüslerinin Tasarlanması Ve Biçimlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Ankara, s. 402.
- Özdemir, A. (2019). Katılımcı Planlama İçin Yöntem Yaklaşımı: Sakarya Mahallesi Parkı Örneği, Denizli-Türkiye. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 233-243.
- Öznaneci, M. (2008). Herkes İçin Ulaşılabilirliğin İyileştirilmesi Örnek Uygulama Rehberi, (Aslından Çeviren), T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayını, Ankara.
- Sungur Ergenoğlu A. & Yıldız S. (2013). Fiziksel Erişilebilirlik, Editors: Menda E., Balkan N., Berktay N., in Engelsiz Türkiye için Yolun Neresindeyiz?: Mevcut Durum ve Öneriler, Sabancı Üniversitesi Yayınları, 123-172.
- Şat, N. & Göver, T. (2017). Engelliler için Belediyelerin erişilebilirlik sorumlulukları: Çorum Engel Haritası Projesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 521-541.
- Yılmaz, F., Çakırer Özservet, Y. (2013). Yerelden engelsiz tasarım uygulamaları Küçükçekmece Belediyesi örneği, Ulaşılabilir Kentler Engelsiz Mekanlar (UKEM) Hareketi 1. Ulusal Engellileştirilenler Sempozyumu, Konya, Türkiye, cilt.1, pp-150-160.
- Kanunlar, “5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu”, Mevzuat Bilgi Sistemi, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf, [Erişim tarihi: 23.09. 2019].
- Kanunlar, “5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun”, Mevzuat Bilgi Sistemi, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, [Erişim tarihi: 23.09.2019].
- TSE Standartı, “TS 9111/Kasım 2011 standardı (TS 9111/Nisan 1991): Engelliler Ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri”, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, [Erişim tarihi: 24.09. 2019].
- TSE Standartı, “TS 12576/Haziran 2012 standardı (TS 12576/Nisan 1999): Şehir İçi Yollar- Kaldırım Ve Yaya Geçitlerinde Ulaşılabilirlik İçin Yapısal Önlemler Ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları”, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, [Erişim tarihi: 24.09. 2019].
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği”, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Available: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130720-9.htm 3. [Erişim tarihi: 13.09.2019].
Öz
The subject of this research is to evaluate the spatial organizations made by local governments for physical accessibility in public service areas within the scope of "compliance with standards". The research was carried out in the main residential area of Pamukkale Municipality. Primarily, the research area has been analysed within the framework of improved standards for accessibility. Although the physical space is arranged in terms of accessibility within the framework of legal bases, it has been observed that there are deficiencies, arrangements have been made without considering all the criteria, improvements have not been made in problem areas, and there is a lack of control and supervision required to maintain accessibility. In order to meet the mobility needs of all users, area specific recommendations have been made to the points where accessibility needs to be improved. With this study, it has been pointed out that the necessity of completing as a whole and taking into consideration the use of each of the standards based on the physical accessibility standards, especially for the unobstructed use of their built environment by the local administrations.
Anahtar Kelimeler
physical accessibility local government physical space rehabilitation accessibility standards
Kaynakça
- Berkün, S. (2016). Avrupa Kentsel Şartı’nın Kentlerdeki Özürlü ve Sosyo Ekonomik Bakımdan Engellilere Yönelik İlkeleri ve Bursa Kentinde Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Erişilebilirliği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 61-72.
- Bıçkı, D., Şale, A.G.H. Y. & Ak, A.G.D. (2016). Herkes İçin Erişilebilir Kentler: Muğla Örneği. International Journal of Social Science, 51, 449-470.
- Çağlar, S. (2012). Engellilerin Erişebilirlik Hakkı ve Türkiye’de Erişebilirlikleri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61(2), 541-598.
- Elmalı, D. (2019). Avrupa’daki Erişilebilirlik Uygulamaları: Borås ve Cardıff Örneklerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19: 43, 33-60. ISSN: 2148-9424
- Kalaycı, S. & Akin, A. (2019). Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Hizmetlerde Belediyelerin Yeri: Malatya Büyükşehir Belediyesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 663-674.
- Kaplan, H., Öztürk, M. (2004). Engelliler, Kamu Mekanı ve Engelsiz Tasarım: Kamusal İç Mekanlarda İrdelenmesi İçin Bir Çerçeve. Planlama, 2, 67-74.
- Kaplan, H., Yüksel, Ü., Gültekin, A. B., Güngör, C., Karasu, N. ve Çavuş, M. (2011). Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları 49, Ankara.
- Kavak, M. (2010), Evrensel Tasarım Yaklaşımı Bağlamında Kamusal Mekânlar: Harbiye Kongre Vadisi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s. 212.
- Menda, E., Balkan N., Berktay N. (2013), Engelsiz Türkiye İçin: Yolun Neresindeyiz?, Mevcut Durum ve Öneriler (Yönetici Özeti), Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Ökten G. (2018). Evrensel Tasarım İlkeleri Doğrultusunda Engelsiz Üniversite Kampüslerinin Tasarlanması Ve Biçimlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Ankara, s. 402.
- Özdemir, A. (2019). Katılımcı Planlama İçin Yöntem Yaklaşımı: Sakarya Mahallesi Parkı Örneği, Denizli-Türkiye. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 233-243.
- Öznaneci, M. (2008). Herkes İçin Ulaşılabilirliğin İyileştirilmesi Örnek Uygulama Rehberi, (Aslından Çeviren), T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayını, Ankara.
- Sungur Ergenoğlu A. & Yıldız S. (2013). Fiziksel Erişilebilirlik, Editors: Menda E., Balkan N., Berktay N., in Engelsiz Türkiye için Yolun Neresindeyiz?: Mevcut Durum ve Öneriler, Sabancı Üniversitesi Yayınları, 123-172.
- Şat, N. & Göver, T. (2017). Engelliler için Belediyelerin erişilebilirlik sorumlulukları: Çorum Engel Haritası Projesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 521-541.
- Yılmaz, F., Çakırer Özservet, Y. (2013). Yerelden engelsiz tasarım uygulamaları Küçükçekmece Belediyesi örneği, Ulaşılabilir Kentler Engelsiz Mekanlar (UKEM) Hareketi 1. Ulusal Engellileştirilenler Sempozyumu, Konya, Türkiye, cilt.1, pp-150-160.
- Kanunlar, “5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu”, Mevzuat Bilgi Sistemi, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf, [Erişim tarihi: 23.09. 2019].
- Kanunlar, “5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun”, Mevzuat Bilgi Sistemi, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, [Erişim tarihi: 23.09.2019].
- TSE Standartı, “TS 9111/Kasım 2011 standardı (TS 9111/Nisan 1991): Engelliler Ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri”, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, [Erişim tarihi: 24.09. 2019].
- TSE Standartı, “TS 12576/Haziran 2012 standardı (TS 12576/Nisan 1999): Şehir İçi Yollar- Kaldırım Ve Yaya Geçitlerinde Ulaşılabilirlik İçin Yapısal Önlemler Ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları”, Available: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, [Erişim tarihi: 24.09. 2019].
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği”, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Available: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130720-9.htm 3. [Erişim tarihi: 13.09.2019].
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ağustos 2020 |
| Kabul Tarihi | 10 Ağustos 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 8 Sayı: 2 |
Artium is an OAJ supported by Hasan Kalyoncu University
Open access articles in Artium are licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDeriatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/