Öz
Bu makalede esnek tasarımın önemini, Covid-19 pandemisi sonrasında sürekli yaşanan konutlara dönüşen yazlık konut tasarımları üzerinden vurgulamak ve yazlık konut araştırmalarına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Çalışmada, kullanıcının değişen istek ve ihtiyaçları ne olursa olsun, konutun bunlara yanıt verme imkanına sahip olabilmesinin ve değişip dönüşebilmesinin ancak esnek tasarımla mümkün olacağı vurgulanmıştır. Bu bağlamda çalışma için seçilen örneklem alanında, dönüşüm geçiren konutlar tespit edilmiş, kullanıcılarıyla yapılan yüz yüze görüşmeler ve anket çalışması doğrultusunda, konutlarındaki dönüşümle ilgili bilgiler elde edilmiştir. Analizlerde iki ayrı yöntem uygulanmıştır; bunlardan ilki, kullanıcının konutunda yaptığı mekânsal değişimlerle ilişkili olan nedenlerin tespit edildiği istatiksel analizlerdir ve SPSS programındaki "Chi Square" testiyle yapılmıştır. Diğeri de değişim sonucu mekânın somut biçimde ifade edilmesini sağlayan mekânsal analizlerdir ve “Space Syntax" (mekânsal dizim) yöntemi ile yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; Covid-19 sonrası emekli olmuş bireyler ile evden çalışan kullanıcılar, yazlıklarını sürekli kullanmaya başlamışlardır. Yazlıkların kullanım süresi ve amacının değişmesi, kullanıcının mekânsal değişimler yapmasına neden olmuş ve bu değişimler genellikle konut büyüklüğünün ve mekân sayısının yetersizliğinden kaynaklanmıştır. Kullanıcının yazlık konutunu kendi ihtiyacına göre değiştirerek uyarlayabilmesi ve konutundan memnun olması ancak esnek mekân çözümlü tasarımla mümkün olmaktadır ve bunun için tasarım aşamasında kullanıcının sürece katılması son derece önemlidir.
Anahtar Kelimeler
covid-19 esnek tasarım konutta adaptasyon yazlık konut space syntax
Destekleyen Kurum
Trakya Üniversitesi
Proje Numarası
Proje numarası:2018/243
Teşekkür
Proje numarası:2018/243 olan bu makalede, saha çalışmaları süresince araştırma ekibinin tüm masraflarını karşılayan Trakya Üniversitesi bilimsel araştırma projesi (TÜBAP) birimine teşekkür ederim.
Kaynakça
- Altınok, Z.H. (2007). Belirsizlikten doğan esneklik kavramının konut iç mekan ve donatı elemanları tasarımına etkileri. Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Azıtepe, S. M. ve Şimşek T. S. (2020). Sosyo-kültürel farklılıkların konut yapıları üzerine etkisi: Antalya Balbey ve Haşim İşcan Mahalleleri. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1185-1204. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1882
- Bayram, Z. (2011). İşlevsellik ve esneklik bağlamında konut iç mekân tasarımında mobilya kullanımı. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Bilginer, M. (1963). Modül-modül sistemi-modüler koordinasyon nedir? Antalya Şubesi İnşaat Mühendisleri Odası Dergisi. Türkiye mühendislik haberleri yayınları,32-35. https://antalya.imo.org.tr/TR,88573/ modul-modul-sistemi-moduler-koordinasyon-nedir---mustafa-bilginer.html
- Broome, J. (2005). Mass housing cannot be sustained. Architecture & Participation, Spon Press, New York.
- Ciritoğlu, N. G.(2019). Müzikal tiyatrolarda esnek ve değişebilir sahne tasarımı. Yüksek lisans tezi,Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Colquhoun, A. (2005). Beaubourg platosu, Mimari elestiri yazıları. (Çev: A. Cengizkan). İstanbul: Sevki Vanlı Mimarlık Vakfı.
- Collins, P. (1965). Changing ıdeals in architecture:1750-1950. Faber and Faber, London: McGill-Queen’s University Press
- Çetin, Ç. (2021). Covid-19 pandemisi sonrası konut iç mekân ve peyzaj tasarımında Ulrich’in destekleyici tasarım teorisi yaklaşımı. Asya Studies,17, 191-200, https://doi.org/10.31455/asya.946190
- Danko, M. R. (2013). Designing affordable housing for adaptability-principles, practices & application, bachelor of arts degree in environmental analysis. Senior thesis, Pitzer College Claremont, Bachelor of Arts Degree in Environmental Analysis.
- Durukan, A. ve Öztürk, Ö. B. (2020). Küresel salgından iç mimari çıkarımlar: boşu tasarlamak ve boşluk körlüğünden kurtulmak. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(56), 1962-1968.
- Edgü, E.ve Ünlü, A. (2003). Konutlarda mekânsal dizin verilerinin mekân tercihleri ile ilişkisi. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 2(1),27-40.
- Elzein, Z. Ve Elsamary, Y. (2022). Re-thinking post-pandemic home design: how covid-19 affected the perception and use of residential balconies in egypt. Future Cities And Environment, 8(1),1-15.http://doi.org/10.5334/fce.140
- Ensarioğlu, S. A. (2020). Pandemi sürecinin "evrensel tasarım" ilkelerine etkileri. International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR), 7(55), 1673-1680.
- Forty, A. (2000). Words and buildings: A vocabulary of modern architecture. Newyork: Thames & Hudson.
- Friedman, A. (2002). Planning the new suburbia: flexibility by design. UBC Press.
- Groak, S., 2002. The idea of building: thought and action in the design and production of buildings. Taylor & Francis, London.
- Gülaydın, D. (2004). Konutta memnuniyet ve tasarım ilişkisi açısından çekirdek konutlarda esneklik araştırması. Yüksek lisans tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Güngör, M. ve Bulut,Y. (2008). Ki-kare testi üzerine. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları,7 (1),85.
- Hasol, D. (1988). Ansiklopedik mimarlık sözlüğü. İstanbul: Yem Yayınları.
- Habraken, N. J. (2008). Design for flexibility. Building Research & Information ,36 (3), 290-296.
- Hillier, B. ve Hanson, J. (1984). The social logic of space. London: Cambridge University
- İslamoğlu, Ö. (2014). Okullarda esneklik stratejilerinin belirlenmesi üzerine bir yöntem önerisi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Karagül, F. (2002). Seramik yüzey kaplamalarında modüler çözümler ve mimaride uygulama alanları. Sanatta yeterlilik tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kızmaz, C.K. ve Koş, C.F. (2015). Esneklik kavramında kullanıcı katılımının önemi ve güncel yaklaşımlar. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi,8(2), 111 – 142 Klarqvist, B. (1993). A space syntax glossary, Nordic Journal Of Architectural Research ,6 (2),11-12
- Oxman, R. M. (1975). Flexibility as a planing strategy. I.T.C.C. Jan.
- Öcal, G. (2001). Konut iç mekan ve donatı elemanlarında esnek ve değişebilir tasarım yaklaşımları, Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Özbek, A.D. ve Eke, A. S. M. (2022). Pandemi ile evde yaşam: covid-19 süreci ve sonrası için konut tasarım stratejileri. Megaron,17(2).371-388. https://doi.org/10.14744/MEGARON.2022.78642
- Özdemir,T. (1999). Konut yaşama alanı mobilyalarının esnek kullanımı. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Özerk, B. G. (2012). Türkiye’de yazlık ikinci konutların yarattığı sorunlar bağlamında Balıkesir ili ege kıyılarındaki yazlık ikinci konutlara genel bir bakış. Megaron, Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi Dergisi,28-35
- Rabeneck, A. Sheppard D. Town, P. (1973). Housing flexibility. Architectural design, 43(11),698-727.
- Schneider, T. ve Till, J. (2005). Flexible housing: oppourtunities and limits. Arq: Architectural Research Quarterly, 9(2): 157-166.
- Sev,A.(2009).Sürdürülebilir mimarlık. İstanbul: YEM yayınları.
- Sungur, M. (2020). Değişen sosyal paradigmaların mekânsal mahremiyete etkileri: Konya konut tipolojilerinin analizi, Doktora tezi, Konya Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- TDK,(2019).Türk dil kurumu resmi sitesi, erişim tarihi:08.10.2023. https://sozluk.gov.tr/
- Yıldız, A. M.(2018). Kamu yönetim binalarında esnek tasarım problemleri üzerine bir inceleme. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Yürekli, F. (1983). Mimari tasarımda belirsizlik: esneklik / uyabilirlik ihtiyacının kaynakları ve çözümü üzerine bir araştırma, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
- Gülhan, D. (2016). Sürdürülebilir kent ve kentsel kimlik örnekler: Birgi ve Bergama. Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Yanging,X.Yi-Kai,J. (2021). Design strategies for multi-unit residential buildings during the post-pandemic era in China. Environmental Health And Exposome. 9,(761614,1-14.https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.761614
- Pepponis, J. Wineman J. (2002). Spatial structure of environment and behavior in handbook of environmental psychoogy (Ed.) Robert B. Bechtel Arza Churchman, J. Wiley, New York.
- URL1: https://architizer.com/blog/inspiration/industry/covid-19-home-design/.Erişim tarihi: 24.8.2022
- URL 2: https://earth.google.com/web/search/.Erişim tarihi: 17.9.2022
- URL 3: http://aytugeb.gov.tr. Erişim tarihi: 17.9.2022
- URL 4: https://www.sabah.com.tr/. Erişim tarihi: 17.9.2022
- URL 5: https://earth.google.com/. Erişim tarihi: 24.8.2022
- URL 6: https://earth.google.com/. Erişim tarihi: 24.8.2022
The Importance of Flexible Design on Summer House Design Converted to Permanent Housing After Covid -19
Öz
In this article, it is aimed to emphasize the importance of flexible design through summer house designs that have turned into permanent residences after the Covid-19 pandemic and to contribute to summer house research. In the study, it is emphasized that no matter what the changing wishes and needs of the user are, it is only possible for the residence to have the opportunity to respond to them and to change and transform, only with a flexible design. In this context, in the sample area selected for the study, the houses that underwent transformation were determined, and information about the transformation in their houses was obtained in line with the face-to-face interviews with the users and the survey. Two different methods were used in the analysis; The first of these is the statistical analysis in which the reasons related to the spatial changes made by the user in his/her residence are determined, and they are made with the "Chi Square" test in the SPSS program. The other one is the spatial analysis that provides concrete expression of the space as a result of the change and is made with the "Space Syntax" method. According to the results of the study; Retired individuals after Covid-19 and users working from home have started to use their summer houses constantly. The change in the usage period and purpose of the cottages caused the users to make spatial changes, and these changes were generally caused by the inadequacy of the size of the houses and the number of spaces. It is only possible for the user to adapt his summer residence by changing it according to his needs and to be satisfied with his residence, only with a flexible spatial solution design, and for this, it is extremely important that the user participates in the process during the design phase.
Anahtar Kelimeler
Covid-19 flexible design adaptation in housing summer residence space syntax
Proje Numarası
Proje numarası:2018/243
Kaynakça
- Altınok, Z.H. (2007). Belirsizlikten doğan esneklik kavramının konut iç mekan ve donatı elemanları tasarımına etkileri. Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Azıtepe, S. M. ve Şimşek T. S. (2020). Sosyo-kültürel farklılıkların konut yapıları üzerine etkisi: Antalya Balbey ve Haşim İşcan Mahalleleri. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1185-1204. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1882
- Bayram, Z. (2011). İşlevsellik ve esneklik bağlamında konut iç mekân tasarımında mobilya kullanımı. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Bilginer, M. (1963). Modül-modül sistemi-modüler koordinasyon nedir? Antalya Şubesi İnşaat Mühendisleri Odası Dergisi. Türkiye mühendislik haberleri yayınları,32-35. https://antalya.imo.org.tr/TR,88573/ modul-modul-sistemi-moduler-koordinasyon-nedir---mustafa-bilginer.html
- Broome, J. (2005). Mass housing cannot be sustained. Architecture & Participation, Spon Press, New York.
- Ciritoğlu, N. G.(2019). Müzikal tiyatrolarda esnek ve değişebilir sahne tasarımı. Yüksek lisans tezi,Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Colquhoun, A. (2005). Beaubourg platosu, Mimari elestiri yazıları. (Çev: A. Cengizkan). İstanbul: Sevki Vanlı Mimarlık Vakfı.
- Collins, P. (1965). Changing ıdeals in architecture:1750-1950. Faber and Faber, London: McGill-Queen’s University Press
- Çetin, Ç. (2021). Covid-19 pandemisi sonrası konut iç mekân ve peyzaj tasarımında Ulrich’in destekleyici tasarım teorisi yaklaşımı. Asya Studies,17, 191-200, https://doi.org/10.31455/asya.946190
- Danko, M. R. (2013). Designing affordable housing for adaptability-principles, practices & application, bachelor of arts degree in environmental analysis. Senior thesis, Pitzer College Claremont, Bachelor of Arts Degree in Environmental Analysis.
- Durukan, A. ve Öztürk, Ö. B. (2020). Küresel salgından iç mimari çıkarımlar: boşu tasarlamak ve boşluk körlüğünden kurtulmak. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(56), 1962-1968.
- Edgü, E.ve Ünlü, A. (2003). Konutlarda mekânsal dizin verilerinin mekân tercihleri ile ilişkisi. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 2(1),27-40.
- Elzein, Z. Ve Elsamary, Y. (2022). Re-thinking post-pandemic home design: how covid-19 affected the perception and use of residential balconies in egypt. Future Cities And Environment, 8(1),1-15.http://doi.org/10.5334/fce.140
- Ensarioğlu, S. A. (2020). Pandemi sürecinin "evrensel tasarım" ilkelerine etkileri. International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR), 7(55), 1673-1680.
- Forty, A. (2000). Words and buildings: A vocabulary of modern architecture. Newyork: Thames & Hudson.
- Friedman, A. (2002). Planning the new suburbia: flexibility by design. UBC Press.
- Groak, S., 2002. The idea of building: thought and action in the design and production of buildings. Taylor & Francis, London.
- Gülaydın, D. (2004). Konutta memnuniyet ve tasarım ilişkisi açısından çekirdek konutlarda esneklik araştırması. Yüksek lisans tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Güngör, M. ve Bulut,Y. (2008). Ki-kare testi üzerine. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları,7 (1),85.
- Hasol, D. (1988). Ansiklopedik mimarlık sözlüğü. İstanbul: Yem Yayınları.
- Habraken, N. J. (2008). Design for flexibility. Building Research & Information ,36 (3), 290-296.
- Hillier, B. ve Hanson, J. (1984). The social logic of space. London: Cambridge University
- İslamoğlu, Ö. (2014). Okullarda esneklik stratejilerinin belirlenmesi üzerine bir yöntem önerisi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Karagül, F. (2002). Seramik yüzey kaplamalarında modüler çözümler ve mimaride uygulama alanları. Sanatta yeterlilik tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kızmaz, C.K. ve Koş, C.F. (2015). Esneklik kavramında kullanıcı katılımının önemi ve güncel yaklaşımlar. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi,8(2), 111 – 142 Klarqvist, B. (1993). A space syntax glossary, Nordic Journal Of Architectural Research ,6 (2),11-12
- Oxman, R. M. (1975). Flexibility as a planing strategy. I.T.C.C. Jan.
- Öcal, G. (2001). Konut iç mekan ve donatı elemanlarında esnek ve değişebilir tasarım yaklaşımları, Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Özbek, A.D. ve Eke, A. S. M. (2022). Pandemi ile evde yaşam: covid-19 süreci ve sonrası için konut tasarım stratejileri. Megaron,17(2).371-388. https://doi.org/10.14744/MEGARON.2022.78642
- Özdemir,T. (1999). Konut yaşama alanı mobilyalarının esnek kullanımı. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Özerk, B. G. (2012). Türkiye’de yazlık ikinci konutların yarattığı sorunlar bağlamında Balıkesir ili ege kıyılarındaki yazlık ikinci konutlara genel bir bakış. Megaron, Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi Dergisi,28-35
- Rabeneck, A. Sheppard D. Town, P. (1973). Housing flexibility. Architectural design, 43(11),698-727.
- Schneider, T. ve Till, J. (2005). Flexible housing: oppourtunities and limits. Arq: Architectural Research Quarterly, 9(2): 157-166.
- Sev,A.(2009).Sürdürülebilir mimarlık. İstanbul: YEM yayınları.
- Sungur, M. (2020). Değişen sosyal paradigmaların mekânsal mahremiyete etkileri: Konya konut tipolojilerinin analizi, Doktora tezi, Konya Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- TDK,(2019).Türk dil kurumu resmi sitesi, erişim tarihi:08.10.2023. https://sozluk.gov.tr/
- Yıldız, A. M.(2018). Kamu yönetim binalarında esnek tasarım problemleri üzerine bir inceleme. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Yürekli, F. (1983). Mimari tasarımda belirsizlik: esneklik / uyabilirlik ihtiyacının kaynakları ve çözümü üzerine bir araştırma, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
- Gülhan, D. (2016). Sürdürülebilir kent ve kentsel kimlik örnekler: Birgi ve Bergama. Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Yanging,X.Yi-Kai,J. (2021). Design strategies for multi-unit residential buildings during the post-pandemic era in China. Environmental Health And Exposome. 9,(761614,1-14.https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.761614
- Pepponis, J. Wineman J. (2002). Spatial structure of environment and behavior in handbook of environmental psychoogy (Ed.) Robert B. Bechtel Arza Churchman, J. Wiley, New York.
- URL1: https://architizer.com/blog/inspiration/industry/covid-19-home-design/.Erişim tarihi: 24.8.2022
- URL 2: https://earth.google.com/web/search/.Erişim tarihi: 17.9.2022
- URL 3: http://aytugeb.gov.tr. Erişim tarihi: 17.9.2022
- URL 4: https://www.sabah.com.tr/. Erişim tarihi: 17.9.2022
- URL 5: https://earth.google.com/. Erişim tarihi: 24.8.2022
- URL 6: https://earth.google.com/. Erişim tarihi: 24.8.2022
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | Proje numarası:2018/243 |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Şubat 2023 |
| Kabul Tarihi | 3 Ocak 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 11 Sayı: 1 |
Artium is an OAJ supported by Hasan Kalyoncu University
Open access articles in Artium are licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDeriatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/