BibTex RIS Kaynak Göster

The Usability of Built Environments by Physically Disabled People: A Case Study in Izmir City

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 16, 01.06.2013

Emine Malkoç True Hatice Sönmez Türel

Öz

The starting point of this research is putting forward the built environment’s usability by disabled people via disputing the appropriateness of all kinds of structural elements and components that make up the place to open space standards and also giving recommendations in accordance with data obtained from the study for improving current situation and creating more barrier-free spaces. The study is carried out in the İzmir City center districts; and the built environment and the accessibility components were evaluated in the light of user opinions. In evaluation stage questionnaire method was used and general questions to identify the profile of the users and questions regarding the user’s relationship with built environments were asked to the handicapped users. The research aimed to obtain the opinions of physically disabled users relating to built environments and, using the data collected, provide constructive recommendations towards implementing improved usability for this group. At the end of the study it was found that the built environment became a problem for disabled people because of its deficiencies and the limits because of these deficiencies. In this context, suggestions were given for improving the disabled users’ relationship between built environment, accessibility opportunities, the relation of built environment’s design with the disabled usage and to make the approach to the built environment much more positive

Anahtar Kelimeler

Physically disabled built environment barrier - free design

Kaynakça

  • Atıcı, İ., 2007. Fiziksel Engelliler ve Kentsel Mekanın Kullanımı. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Kentleşme ve Sorunları Bilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s.120.
  • Bekci, B., 2012. Fiziksel Engelli Kullanıcılar İçin En Uygun Ulaşım Akslarının Erişebilirlik Açıdan İrdelenmesi: Bartın Kenti Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2012, Cilt:14, Özel Sayı, 26 – 36, ISSN:1302 – 0943, EISSN: 1308 – 5875, s.11.
  • Darnbrough, A. and D. Kinrade, 1979, Directory for the Disabled, A Handbook of Information and Opportunities for Disabled and Handicapped People. The Royal Association for Disability and Rehabilitation, Second Edition, ISBN: 0-85941-108-7, pp.208.
  • Ekşil, Ö. Y., 2011. Engelliler İçin Dış Mekan Tasarım Özellikleri Bağlamında Ankara Kent Parklarının İrdelenmesi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s.350.
  • Erdem, H. E., 2007. Ankara’da İç ve Dış Mekan Tasarımlarında Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarının Yaşam Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s.130.
  • Güngör, C., 2007. Alışveriş Merkezlerinin Engelliler İçin Erişebilirlik Standartları Kapsamında İrdelenmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, s.299.
  • Harris, C. W. and N. T. Dines, 1998, Time – Saver Standarts for Landscape Architecture: Design and Construction Data. McGraw – Hill Company, Second Edition, ISBN: 0 - 07 - 017027 -4, 9 divisions.
  • Kaplan, H. ve M. Öztürk, 2004. Engelliler, Kamu Mekanı ve Engelsiz Tasarım: Kamusal İç Mekanlarda İrdelenmesi İçin Bir Çerçeve. Planlama 2004 /2: s.67 – 74.
  • Karataş, K., 2002. Engellilerin Toplumla Bütünleşme Sorunları, Bir Sosyal Politika Yaklaşımı. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, Cilt: 2, Sayı:2.
  • Koca, C., 2010. Engelsiz Tasarım Kılavuzu. Dünya Engelliler Vakfı, s.122.
  • Maraz, E., 2009. Özürlülerin Kent İçinde Erişebilirliğini Etkileyen Standartlar (Mecidiyeköy ve Yenibosna MEtrobüs Duraklarının İncelenmesi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Tasarım Programı Yüksek Lisans Tezi, s.129.
  • Müftüoğlu, U., 2006. Tekerlekli Sandalye Kullanan Bedensel Engellilerin Kentsel Mekanları Kullanım Olanaklarının Trabzon Kent Merkezi Örneği Üzerinde İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s.242.
  • Mülayim, A., 2009. Bedensel Özürlüler İçin Mimari Mekan Tasarımı. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne, 180 s.
  • Neufert, E., 1983, Yapı Tasarımı Temel Bilgileri – Tasarımcılar, Yapı Sahipleri, Öğretenler ve Öğrenciler İçin El Kitabı. Çev: Abdullah Erkan ve Ayşe Önem Karadayılar, Güven Yayıncılık San. Tic. A.Ş., ISBN: 3 - 528 -18651 – 8, s.534.
  • Newbold, P., 1995, Statistics for Business and Economics, Fourth Edition, Prentice Hall International Editions, New Jersey, ISBN: 0-13-185554-9, pp.867.
  • Nichols, P., 1981, Disabled, An Illustrated Manual of Help and Self – Help. David & Charles London, ISBN 0-7153-7999-2, pp.190.
  • Özcan, Y., 2008. Engelli Standartlarının Adana Kenti Açık ve Yeşil Alanlarında Analizi ve Uygulama Örnekleri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s.216.
  • OZİDA, 2010. Yerel yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara – Haziran 2010, Genel Yayın No: 49, ISBN: 978-975-19-4679-9, s. 122.
  • OZİDA, 2011. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (OZİDA), Ulaşılabilirlik Broşürü.
  • Stoneham, J. and P. Thoday, 1996, Landscape Design for Elderly and Disabled People. Garden Art Press, ISBN: 1–870673–20–4, pp.232.
  • Subaşıoğlu, F., 2008. Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri’nin “Engelllik Farkındalığı” Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Dünyası 2008, 9 (2): 399 – 430. TDK, 2012. Türk Dil Kurumu – Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.50178cba766f 67.68065432, Erişim Tarihi: 30.07.2012.
  • TUİK, 2012. Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, http://tuikrapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?nufus2000db2=&ENVID=nufus2000db2Env&rep ort=ilce_koy_sehir_cinsiyet.RDF&p_kod=1&p_il=35&p_kod=1&desformat=html, Tarihi: 12.07.2011. Erişim Ürker, Ş., 2011. Türk Mevzuatında Özürlülük Terminolojisi.
  • http://www.ozida.gov.tr/?menu=ozveri&sayfa=ov13/ov13mak5, Erişim: 10.01.2011
  • Watson, D., A. Plattus and R. Shibley, 2001. Time – Saver Standarts for Urban Design. McGraw – Hill Company, ISBN: 0 - 07 - 068507 – X, 8 divisions.

Yapılı Çevrelerin Fiziksel Engelliler Yönüyle Kullanılabilirliği: İzmir Kenti Örneği

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 16, 01.06.2013

Emine Malkoç True Hatice Sönmez Türel

Öz

Mekânı oluşturan her türlü yapısal öğe ve bileşenin dış mekân standartlarına uygunluğunu sorgulayarak, yapılı çevrenin fiziksel engelliler yönüyle kullanılabilirliğini ortaya koymak ve elde edilen veriler doğrultusunda mevcut durumun iyileştirerek daha engelsiz mekânların yaratılabilmesi yönünde öneriler getirmek bu araştırmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Çalışma, İzmir İli merkez ilçeler genelinde yürütülmüş olup, bu amaç çerçevesinde yapılı mekânlar ile bu mekânlara erişimde önemli rol oynayan erişim bileşenleri engelli kullanıcıların görüşleri doğrultusunda değerlendirilmiştir. Değerlendirmede anket yöntemi kullanılmış, ankete katılanlara; kullanıcı profilini tanımlamaya ilişkin genel sorular ile kullanıcının yapılı çevreyle olan ilişkilerini belirlemeye ilişkin sorular yöneltilerek, engelli kullanıcıların yapılı çevreye ilişkin görüşlerinin alınması ve elde edilen verilerin yardımıyla engelli kullanımına yönelik yapıcı önerilerin getirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma sonucunda yapılı fiziksel çevrelerin sahip olduğu yetersizlikler ve bu yetersizliklerden kaynaklanan sınırlamalar nedeniyle engelliler açısından önemli bir sorun haline dönüştüğü belirlenmiştir. Bu bağlamda İzmir Kentinde yaşayan fiziksel engelli kullanıcıların; yapılı çevreyle ilişki durumlarını, yapılı çevreye erişim durumlarını, yapılı çevrenin tasarımının engelli kullanımıyla ilişkisini geliştirmeye ve engelliler yönüyle yapılı çevreye olan yaklaşımın daha olumlu hale getirilebilmesine ilişkin önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Fiziksel engelli yapılı çevre engelsiz tasarım

Kaynakça

  • Atıcı, İ., 2007. Fiziksel Engelliler ve Kentsel Mekanın Kullanımı. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Kentleşme ve Sorunları Bilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s.120.
  • Bekci, B., 2012. Fiziksel Engelli Kullanıcılar İçin En Uygun Ulaşım Akslarının Erişebilirlik Açıdan İrdelenmesi: Bartın Kenti Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2012, Cilt:14, Özel Sayı, 26 – 36, ISSN:1302 – 0943, EISSN: 1308 – 5875, s.11.
  • Darnbrough, A. and D. Kinrade, 1979, Directory for the Disabled, A Handbook of Information and Opportunities for Disabled and Handicapped People. The Royal Association for Disability and Rehabilitation, Second Edition, ISBN: 0-85941-108-7, pp.208.
  • Ekşil, Ö. Y., 2011. Engelliler İçin Dış Mekan Tasarım Özellikleri Bağlamında Ankara Kent Parklarının İrdelenmesi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s.350.
  • Erdem, H. E., 2007. Ankara’da İç ve Dış Mekan Tasarımlarında Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarının Yaşam Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s.130.
  • Güngör, C., 2007. Alışveriş Merkezlerinin Engelliler İçin Erişebilirlik Standartları Kapsamında İrdelenmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, s.299.
  • Harris, C. W. and N. T. Dines, 1998, Time – Saver Standarts for Landscape Architecture: Design and Construction Data. McGraw – Hill Company, Second Edition, ISBN: 0 - 07 - 017027 -4, 9 divisions.
  • Kaplan, H. ve M. Öztürk, 2004. Engelliler, Kamu Mekanı ve Engelsiz Tasarım: Kamusal İç Mekanlarda İrdelenmesi İçin Bir Çerçeve. Planlama 2004 /2: s.67 – 74.
  • Karataş, K., 2002. Engellilerin Toplumla Bütünleşme Sorunları, Bir Sosyal Politika Yaklaşımı. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, Cilt: 2, Sayı:2.
  • Koca, C., 2010. Engelsiz Tasarım Kılavuzu. Dünya Engelliler Vakfı, s.122.
  • Maraz, E., 2009. Özürlülerin Kent İçinde Erişebilirliğini Etkileyen Standartlar (Mecidiyeköy ve Yenibosna MEtrobüs Duraklarının İncelenmesi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Tasarım Programı Yüksek Lisans Tezi, s.129.
  • Müftüoğlu, U., 2006. Tekerlekli Sandalye Kullanan Bedensel Engellilerin Kentsel Mekanları Kullanım Olanaklarının Trabzon Kent Merkezi Örneği Üzerinde İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s.242.
  • Mülayim, A., 2009. Bedensel Özürlüler İçin Mimari Mekan Tasarımı. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne, 180 s.
  • Neufert, E., 1983, Yapı Tasarımı Temel Bilgileri – Tasarımcılar, Yapı Sahipleri, Öğretenler ve Öğrenciler İçin El Kitabı. Çev: Abdullah Erkan ve Ayşe Önem Karadayılar, Güven Yayıncılık San. Tic. A.Ş., ISBN: 3 - 528 -18651 – 8, s.534.
  • Newbold, P., 1995, Statistics for Business and Economics, Fourth Edition, Prentice Hall International Editions, New Jersey, ISBN: 0-13-185554-9, pp.867.
  • Nichols, P., 1981, Disabled, An Illustrated Manual of Help and Self – Help. David & Charles London, ISBN 0-7153-7999-2, pp.190.
  • Özcan, Y., 2008. Engelli Standartlarının Adana Kenti Açık ve Yeşil Alanlarında Analizi ve Uygulama Örnekleri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s.216.
  • OZİDA, 2010. Yerel yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara – Haziran 2010, Genel Yayın No: 49, ISBN: 978-975-19-4679-9, s. 122.
  • OZİDA, 2011. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (OZİDA), Ulaşılabilirlik Broşürü.
  • Stoneham, J. and P. Thoday, 1996, Landscape Design for Elderly and Disabled People. Garden Art Press, ISBN: 1–870673–20–4, pp.232.
  • Subaşıoğlu, F., 2008. Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri’nin “Engelllik Farkındalığı” Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Dünyası 2008, 9 (2): 399 – 430. TDK, 2012. Türk Dil Kurumu – Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.50178cba766f 67.68065432, Erişim Tarihi: 30.07.2012.
  • TUİK, 2012. Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, http://tuikrapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?nufus2000db2=&ENVID=nufus2000db2Env&rep ort=ilce_koy_sehir_cinsiyet.RDF&p_kod=1&p_il=35&p_kod=1&desformat=html, Tarihi: 12.07.2011. Erişim Ürker, Ş., 2011. Türk Mevzuatında Özürlülük Terminolojisi.
  • http://www.ozida.gov.tr/?menu=ozveri&sayfa=ov13/ov13mak5, Erişim: 10.01.2011
  • Watson, D., A. Plattus and R. Shibley, 2001. Time – Saver Standarts for Urban Design. McGraw – Hill Company, ISBN: 0 - 07 - 068507 – X, 8 divisions.
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Emine Malkoç True

Hatice Sönmez Türel

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2013
Yayımlandığı Sayı Yıl 2013Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA True, E. M., & Türel, H. S. (2013). Yapılı Çevrelerin Fiziksel Engelliler Yönüyle Kullanılabilirliği: İzmir Kenti Örneği. Artium, 1(1), 1-16.
 Kapak Resmi İndir

Artium is an OAJ supported by Hasan Kalyoncu University

Open access articles in Artium are licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDeriatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0). 

28842https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/